ฝึกให้ลูกรัก "วินัย" ในวัยเบบี๋ (M&C แม่และเด็ก)
พ่อแม่หลายคนมองว่า เด็กยังเล็กจะเข้าใจอะไรกับคำว่า "ระเบียบวินัย" และมักปล่อยให้เค้ากระทำสิ่งต่าง ๆ อย่างมีอิสระเต็มที่ อย่างการโยนข้าวของก็มองว่าเป็นการเล่นประสาเด็ก หรือการวิ่งเล่นไปทั่วบ้านโดยไม่จำกัดพื้นที่ที่อาจเกิดอันตราย เช่น ห้องน้ำ ห้องครัว หรือเด็กบางคนชอบเอาข้าวของไปโยนทิ้งนอกหน้าต่าง นอกระเบียง หรือกรีดร้องเสียงดังเมื่อไม่พอใจ ถูกขัดใจ ฯลฯ สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ล้วนเกิดจากขาดการฝึกระเบียบวินัยตั้งแต่ยังเล็ก
นอนและตื่นเป็นเวลาการฝึกวินัยให้ลูกวัยนี้อาจยังทำได้ไม่มาก แต่สิ่งแรกที่ควรให้เขาเรียนรู้คือ วินัยด้านเวลา เริ่มตั้งแต่กิจวัตรประจำวัน ควรกำหนดเวลากล่อมนอนและปลุกเขาตื่นอย่างเหมาะสม โดยปกติเด็กจะนอนหลับเป็นช่วง ๆ ประมาณ 3-4 ครั้งในช่วงเช้าถึงเย็น ใช้เวลาหลับประมาณ 1 ชั่วโมง แล้วตื่นมาเล่นอีกประมาณ 2-3 ชั่วโมง แต่เด็กหลายคนก็นอนหลับพักผ่อนเต็มที่ อาจลดเวลานอนลงเหลือ 2-3 ในช่วงเช้าถึงเย็น สำหรับเด็กที่ไม่ยอมนอนเลยตลอดวัน ข้อเสียคือ จะมีผลต่อพัฒนาการด้านการเรียนรู้ พ่อแม่ควรพยายามกล่อมให้เขานอนและตื่นเป็นเวลา ซึ่งจะเป็นการสร้างวินัยที่ดีให้เขาไปในตัว
เลิกนมขวดเพื่อสุขภาพฟันช่วงวัยนี้ควรเริ่มฝึกให้เขาเลิกนมขวด พ่อแม่หลายคนให้ลูกกินนมขวดจนหลับ ซึ่งอาจมองว่าเป็นวิธีการกล่อมลูกโดยง่าย แต่ข้อเสียคือเขาจะติดกินขวดและเลิกยากในภายหลัง เพราะเด็กมักจะร้องถ้าเอาจุกนมออกจากปาก และมักอมกัดเอาไว้จนมีผลเสียต่อการเรียงตัวของฟัน และอาจมีปัญหาต่อสุขภาพฟันและเหงือกตามมา การฝึกให้เขาเลิกนมขวดทำในวัยเล็กจะง่ายกว่า โดยให้เขากินจนเสร็จก่อนถึงเวลานอน แล้วพอถึงเวลานอน ให้ใช้วิธีตบก้นหรือลูบเขาเบา ๆ ร้องเพลงกล่อมด้วยก็ได้ เวลากินก็อาจเริ่มใช้วิธีดื่มจากแก้ว ต้องค่อย ๆ ไม่ต้องรีบ ให้เขาคุ้นชินจนสามารถเลิกได้เอง ถือเป็นการสร้างวินัยที่ดีให้เขาด้วยเช่นกัน
รู้จักอดทนรอคอยวัยนี้เด็กยังพูดไม่ได้ อาจจะเริ่มออกเสียงสั้น ๆ คำ-สองคำบ้างแล้วส่วนใหญ่การร้องขอต่าง ๆ จากพ่อแม่ จะใช้วิธีร้องแงและแสดงสีหน้าอย่างชัดเจนว่าเสียใจหรือถูกขัดใจ เพื่อให้พ่อแม่สนองตอบสิ่งที่เขาต้องการ และส่วนใหญ่พ่อแม่จะยื่นสิ่งนั้น ๆ ให้ลูกทันที หรือโอบกอดปลอบโยนเพื่อให้เขาหยุดร้อง แต่บ่อยครั้งพ่อแม่ก็ควรใจแข็ง ฝืนให้เขาร้องสักพักบ้าง เพื่อให้เขาเรียนรู้เรื่องการอดทนที่จะรอ หรือไม่ได้ในทุกสิ่งที่ร้องขอเสมอไป เช่น ถ้าเขาร้องจะเอาของเล่น (หรือของใด ๆ ที่ล่อตาล่อใจ) อย่าเพิ่งรีบยื่นให้เขา รอสักพักแล้วต่อรองว่า ถ้าเขาหยุดร้องหรือยิ้ม แล้วแม่จะให้อย่าเพิ่งวางเงื่อนไขมากไป เด็กวัยนี้ยังไม่เข้าใจอะไรมาก ให้เงื่อนไขง่าย ๆ เพื่อต่อรองกับเขา เป็นวิธีการฝึกวินัยง่าย ๆ ที่จะค่อย ๆ เสริมสร้างให้เขามีวินัยที่ดีต่อไป
การเสริมสร้างให้ลูกมีวินัยตั้งแต่วัยเล็กเป็นสิ่งที่ดี ไม่จำเป็นต้องรอให้เขาโตพอ ดังที่สำนวนว่า ไม้อ่อนดัดง่าย ไม่แก่ดัดยาก
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
ปีที่ 37 ฉบับที่ 510 สิงหาคม 2557
