ลูกน้อยแหวะนม เพราะกรดไหลย้อน หรือเปล่า ? (Mother&Care)
เรื่อง : ออมจัง
เวลาที่ลูก "แหวะนม" หรือขย้อนนม เรามักจะคิดว่าลูกดูดนมมากไป อิ่มเกินไป จนลูกแหวะออกมา ซึ่งก็เป็นเหตุผลที่ถูกต้อง แต่ก็ยังมีโรคอย่างอื่นอีกที่ทำให้ลูกมีอาการแหวะนม นั่นก็คือ โรคกรดไหลย้อน ซึ่งแน่นอนว่าต้องใช้การสังเกตว่าการที่ลูกแหวะนมออกมานั้น เกิดจากการดูดนมมากเกินไป หรือเกิดอาการผิดปกติของร่างกาย ฉบับนี้ได้รับเกียรติจาก พญ.ธิดาวรรณ วีระไพบูลย์ กุมารแพทย์สาขาทารกแรกเกิด โรงพยาบาลบีเอ็นเอช จะมาช่วยไขข้อข้องใจ เกี่ยวกับโรคกรดไหลย้อนในเด็กให้คุณพ่อคุณแม่เข้าใจมากขึ้นค่ะ
รู้จักอาการ
แหวะนมอย่างเดียวเด็กที่มีอาการแหวะนมหรืออาหารหลังจากอิ่มแล้วพบได้ทั่วไปเป็นปกติในเด็กทารก สาเหตุที่เกิดขึ้นก็เพราะ หูรูดของกระเพาะอาหารของเด็กช่วง 3 เดือนแรก ยังไม่แข็งแรง เมื่อกินอาหารเร็วเกินไป กินเยอะไป บวกกับท่าทางการอุ้มขณะและหลังให้นมหรือกินอาหาร อาจส่งผลให้ลูกแหวะออกมา เช่น คุณแม่ไม่ได้จับลูกเรอหลังกินนมเสร็จ หรือจัดท่าทางของลูกไม่ถูกวิธี เช่น มีการรัดผ้าแน่นไป ก็อาจเพิ่มแรงดันในกระเพาะทำให้ลูกแหวะอาหารออกมา พบได้ช่วง 3-4 เดือนแรก น้อง ๆ กลุ่มนี้ถือว่าแหวะนมตามปกติค่ะ
แหวะนม และมีอาการอื่นร่วมด้วยในกลุ่มที่เป็นโรคกรดไหลย้อนจะมีอาการมากกว่าปกติสังเกตง่าย ๆ ได้ว่า ลูกมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วยนอกจากแหวะนม เช่น
ลูกไม่สบายตัว หงุดหงิดงอแง กระสับกระส่าย (แสดงท่าแอ่นหน้าอก บิดตัว เพราะรู้สึกปวด) อาเจียนมากผิดปกติ พุ่งออกมา การเจริญเติบโตผิดปกติ ขาดสารอาหาร น้ำหนักเพิ่มช้ากว่าปกติ เพราะกินแล้วย้อนออกตลอด มักมีอาการมากขึ้น หลังอายุ 6-7 เดือน กลุ่มเสี่ยงต้องระวังว่าอาจจะเป็นโรคเด็กที่คลอดก่อนกำหนด, มีพัฒนาการช้า, เคยผ่าตัดช่องท้อง หรือมีความผิดปกติทางสมอง เด็กที่มีโรคปอดเรื้อรัง ก็มีความเสี่ยงมากกว่าเด็กปกติทั่วไป หรือกลุ่มเด็กที่มีภาวะอ้วน มีความเสี่ยงที่จะเกิดปัญหากรดไหลย้อนได้ง่าย
ผลกระทบต่อสุขภาพคุณแม่ต้องสังเกตว่าหากหลังอายุ 6 เดือนไปแล้ว อาการแหวะนมหรืออาหารค่อย ๆ หายไปเอง ลูกกินได้ดี และการเจริญเติบโตของลูกก็เป็นปกติ แสดงว่าลูกไม่ได้เป็นโรคกรดไหลย้อน แต่หากแหวะบ่อยและมีภาวะแทรกซ้อนกินได้น้อยลง ร้องกวนงอแงมากหลังกินนมจนผิดสังเกต ให้ตั้งข้อสงสัยว่าลูกอาจเป็นโรคกรดไหลย้อน ควรพาลูกมาพบคุณหมอ เพราะหากปล่อยผ่านจะยิ่งส่งผลต่อสุขภาพของลูก เช่น
การเจริญเติบโตไม่เป็นไปตามเกณฑ์ เพราะไม่ได้รับสารอาหารในปริมาณที่เหมาะสม การแหวะบ่อย ๆ ก็อาจทำให้เบื่ออาหาร มีปัญหาเรื่องการนอน มีภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ได้ เช่น แหวะบ่อยจนสำลัก หรือมีอาการติดเชื้อในปอด เป็นต้น ในเด็กโตจะพบว่า ลูกปวดท้องเรื้อรัง, กลืนอาหารลำบาก หรือไอเรื้อรัง (ระคายเคืองลำคอ)การดูแล
เด็กเล็กหลังกินนมเสร็จ ควรอุ้มเรอ ไม่ควรกินแต่ละมื้อมากหรือเร็วเกินไป และเวลานอนให้ยกศีรษะสูง 30-45 องศา หรือหากลูกกินเสร็จใหม่ ๆ ไม่ควรรีบพาไปนอน
ปัจจุบันมีการผลิตนมผสมสูตรพิเศษ ที่ช่วยลดปัญหากรดไหลย้อนดังกล่าว และยาที่ช่วยเพิ่มอาการการบีบตัวของลำไส้ หรือกลุ่มยาลดกรดในกระเพาะ ทั้งนี้ คุณแม่ควรปรึกษาและขอคำแนะนำจากคุณหมอก่อน หากกินยาแล้วไม่ดีขึ้น อาจต้องกลืนแป้ง หรือใส่สายวัดกรดในกระเพาะ เพื่อพิสูจน์หาสาเหตุ ส่วนคุณแม่ที่ให้นมแม่ไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนมาให้นมผสมสูตรพิเศษ แต่อาจปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและท่าทางการให้นมที่ถูกวิธี และยังคงให้นมแม่ได้ตามปกติ
เด็กโตลดอาหารจำพวกอาหารมัน รสจัด เพราะอาหารเหล่านี้ จะทำให้เกิดกรดในกระเพาะ เกิดกรดไหลย้อนขึ้นมาได้ง่าย
การดูแลสุขภาพลูกในเบื้องต้นสิ่งที่สำคัญ คือ การสังเกตอาการลูกตามความเป็นจริงไม่เข้าข้างตัวเอง หรือปล่อยละเลยเกินไป และไม่วิตกกังวลเกินไปด้วย นั่นเองค่ะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
Vol.10 No.112 เมษายน 2557
