หยาบละเอียด สมวัยสุขภาพดี (modernmom)
เรื่อง super Mommy
เด็กแต่ละช่วงวัยจะมีพัฒนาการการเคี้ยวกลืนที่ต่างกันค่ะ ตามความแข็งแรงของกล้ามเนื้อช่องปาก ความแข็งแรงของเหงือก การขึ้นของฟัน เราคนเป็นแม่พอถึงวัยที่ให้อาหารเสริมกับลูกได้เราก็อยากให้อย่างเต็มที่ เพื่อให้ลูกแข็งแรงสมบูรณ์ที่สุด แต่คุณรู้ไหมคะว่าการให้อาหารที่มีความหยาบละเอียดไม่เหมาะสมกับพัฒนาการของเขาจะส่งผลเสียต่อลูกตามมามากมายเลยทีเดียว อาหารเสริมที่ไม่เหมาะสม เช่น หากหยาบเกินไปเจ้าตัวเล็กฉีกกัดเคี้ยวกลืนอาหารละเอียดจนส่งผลให้เกิดอาการท้องอืด อาหารไม่ย่อย ถ่ายแข็ง รวมไปถึงกล้ามเนื้อช่องปาก เหงือกและฟันมีปัญหาเนื่องจากการต้องบดเคี้ยวอาหารที่หยาบเกินกว่าที่ช่องปากเขาจะสามารถทำได้นั่นเอง
แรกเกิด-6 เดือน เหลว
ในช่วงแรกเกิด-6 เดือนเป็นช่วงที่คุณแม่ควรปูพื้นฐานสุขภาพและสมองให้ลูกด้วยการให้กินนมเพียงอย่างเดียวประกอบกับช่วงวัยลูกยังไม่มีพัฒนาการการเคี้ยวกลืนที่ดี ฟันยังไม่ขึ้น การบดเคี้ยวยังไม่สามารถทำได้ นมจึงเป็นอาหารที่ดีที่สุดของลูก
6-8 เดือน เหลว-กึ่งเหลว
เมื่อลูกเข้าสู่ช่วงวัย 6 เดือน จึงเริ่มให้อาหารเสริมในลักษณะเหลว-กึ่งเหลว โดยเน้นอาหารที่เหลวเป็นหลัก สลับกับเริ่มมีความหยาบขึ้นมาบ้างเล็กน้อย เริ่มมีเนื้อสัมผัสมากขึ้น เช่น ซุปผักต่าง ๆ น้ำส้มคั้นกล้วยครูดผสมน้ำต้มสุก ข้าวต้มบดละเอียด เป็นต้น เพราะในวัยนี้กล้ามเนื้อช่องปากของลูกเพิ่งเริ่มพัฒนา เหงือกเพิ่งเริ่มแข็งแรงสามารถเม้มอาหารที่มีความหยาบแค่เล็กน้อยได้ ซึ่งหากอาหารหยาบเกินไปก็อาจทำให้มีผลต่อสุขภาพเหงือกหรือฟันที่กำลังเพิ่งเริ่มขึ้นมาได้
Tip : วัยนี้คุณแม่ควรใช้วิธีคั้นน้ำครูด เคี่ยวน้ำซุป หรือการปั่นอาหาร เพื่อให้ได้อาหารเสริมที่เหลวและละเอียด
8-10 เดือน กึ่งเหลว
อาหารเสริมที่เหมาะกับเจ้าตัวเล็กในวัยนี้ได้แก่อาหารกึ่งเหลว เนื่องจากกล้ามเนื้อเหงือกของลูกเริ่มแข็งแรงขึ้น ฟันเริ่มโผล่เป็นตอ การบดเคี้ยวอาหารทำได้มากขึ้น แต่ก็ต้องไม่ลืมว่าฟันของลูกยังไม่แข็งแรงขนาดที่จะฉีกกัดอาหารชิ้นใหญ่ ๆ หรือบดเคี้ยวให้ละเอียดได้ ความหยาบ-ละเอียดของอาหารจึงควรยังใกล้เคียงกับช่วงวัย 6-8 เดือน แต่อาจเติมส่วนผสมมากขึ้น เช่น เนื้อสัตว์สับละเอียด ผักที่หั่นและใส่โถปั่นค่อนข้างละเอียด นอกจากนี้นี่เป็นช่วงที่ฟันเริ่มขึ้น ลูกจะมีอาการคันเหงือก อยากขบกัดลับฟัน คุณแม่อาจนำผักมาต้มให้สุกนิ่มแล้ว ให้เขาถือกัดกินเล่น ก็จะเป็นการกระตุ้นทั้งพัฒนาการการเคี้ยวกลืนและกระตุ้นกล้ามเนื้อนิ้วมือในส่วนของการหยิบจับด้วยค่ะ
Tip : วัยนี้คุณแม่ยังต้องมีน้ำซุปช่วยในการกลืนของลูกอยู่ อาหารเสริมหลัก ๆ เน้นการใส่โถปั่นให้ละเอียด นอกจากนี้อาจเติมแครอตต้ม ฟักทองต้มจนนิ่มเติมให้เขาก็ได้
10-12 เดือน สับหยาบ
อาหารเสริมสำหรับเจ้าตัวเล็กวัยนี้เริ่มเพิ่มความหยาบได้มากขึ้น คุณแม่สามารถทำอาหารเสริมได้หลากหลาย จากที่นำส่วนผสมโถปั่นก็เปลี่ยนเป็นใช้การสับหยาบ ๆ เพื่อให้ลูกได้ใช้ฟันขบกัดเคี้ยวกลืนบ้าง เพราะพัฒนาการของลิ้นช่วงนี้ดีขึ้นมากจนเกือบจะสมบูรณ์ ลูกสามารถใช้ลิ้นตวัดอาหารสู่ช่องปากได้หลายทิศทาง เช่นเดียวกับกรามและขากรรมไกรซึ่งขยับบดอาหารไปมาได้คล่อง ส่วนการกลืนั้นก็พัฒนาไปมากเพียง 2-3 วินาทีหลังจากที่ลิ้นตวัดน้ำนมและอาหารไปที่ส่วนหลังของคอ ลูกก็จะกลืนได้ โดยอัตโนมัติ จึงเริ่มกินอาหารได้หลากหลายมากขึ้น ฟันก็ขึ้นหลายซี่ สามารถฉีกกัดได้ดีขึ้น
Tip : อาหรเสริมที่เหมาะสำหรับวัยนี้คืออาหารที่ถูกปรุงจนสุกแล้วนำมาสับละเอียด รวมทั้งอาหารที่ฉีกเป็นชิ้นเล็ก ๆ ได้ ผักต้มให้เขาหยิบจับกินเล่นก็หลากหลายมากขึ้น หรือเป็นผักดิบที่ไม่แข็งมากก็เริ่มกินได้
วิธีสังเกตความหยาบละเอียดของอาหาร
อาหารเหลว เมื่อคุณแม่ตักขึ้นมาแล้วลองเอียงซ้อนเทอาหารนั้นจะไหลลงมาจากช้อนอย่างง่ายดาย
อาหารกึ่งเหลว เมื่อลองตักเทดู อาหารจะไหลช้าลงเหลือติดกันซ้อนนิดหน่อย
อาหารหยาบ เมื่อลองเทอาหาร อาจตกมาเป็นก้อน หรือติดซ้อนอยู่ไม่ตกลงมา
อาหารเป็นพื้นฐานสำคัญสำหรับลูกน้อย การเลือกอาหารเสริมที่มีความหยาบละเอียดให้สมวัยและสอดคล้องกับพัฒนาการ ก็จะช่วยกระตุ้นทั้งความสมบูรณ์ของร่างกาย และพัฒนาการของเขาไปได้พร้อม ๆ กันค่ะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
Vol.19 No.221 มีนาคม 2557