เรียบเรียงข้อมูลโดยกระปุกดอทคอม
เพราะการขับถ่าย ถือเป็นเรื่องสำคัญที่มีผลต่อพัฒนาการและสภาพร่างกายของเจ้าตัวเล็ก จึงทำให้คุณพ่อคุณแม่หลายคนมีความกังวลเกี่ยวกับเรื่องระบบขับถ่ายที่มีความผิดปกติ หรือที่เรารู้จักกันดีว่า อาการท้องผูกของลูกน้อย ที่บางวันถ่ายบ้าง ไม่ถ่ายบ้าง หรือมีอาการท้องผูกนานเป็นอาทิตย์ สำหรับคุณพ่อคุณแม่คนไหนที่ตอนนี้กำลังหนักใจกับปัญหาท้องผูกของลูกอยู่ละก็ กระปุกดอทคอมขอพาไปหาคำตอบของอาการท้องผูก ไล่ตั้งแต่ที่มาของสาเหตุ รวมถึงหนทางแก้ไขอาการท้องผูกด้วยวิธีที่ถูกต้องมาฝากกันค่ะ
ท้องผูก คือ ปัญหาเกี่ยวกับการขับถ่ายอุจจาระที่มีลักษณะเป็นก้อนที่ค่อนข้างแข็งมากกว่าปกติ หรือมีลักษณะเป็นก้อนแข็งคล้ายเม็ดกระสุน ซึ่งทำให้เด็กต้องใช้แรงเบ่งมากกว่าปกติและมีอาการเจ็บปวดตามมา สำหรับเด็กบางคนที่มีอาการท้องผูกมากอาจมีแผลที่ก้นหรือมีเลือดไหลปนมากับอุจจาระอีกด้วย
โดยสาเหตุของอาการท้องผูกนั้นเกิดได้หลากหลายปัจจัย แม้กระทั่งการเปลี่ยนนม ไม่ว่าจะเปลี่ยนจากนมแม่มาเป็นนมผสม และการเปลี่ยนยี่ห้อนมที่ลูกกินอยู่ทุกวันก็มีส่วนทำให้ระบบขับถ่ายของลูกเปลี่ยนไปได้เช่นกัน เนื่องจากส่วนผสมในนมบางชนิดอาจมีการดัดแปลง มีอาหารเสริมบางอย่าง หรือมีอัตราส่วนของคาร์โบไฮเดรต และโปรตีนในนมผสมที่สูงกว่าปกติ จึงส่งผลให้ลูกท้องผูกนั่นเอง นอกจากนี้อาการท้องผูกยังเกิดจากการรับประทานอาหารที่ไม่ถูกสัดส่วนหรือไม่มีเส้นใยมากพอ โดยเฉพาะการรับประทานเนื้อสัตว์ ขนม แป้งมากเกินไป ดังนั้นวิธีแก้ไขและลดอาการท้องผูก จึงควรเริ่มต้นสังเกตอาการของลูกดูว่า มีสาเหตุมาจากจุดไหน แล้วมาเริ่มแก้อาการท้องผูกให้กับลูกด้วยวิธีต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
หากเกิดจากนมที่ลูกดื่มประจำ ให้ลองเปลี่ยนชนิดของนมที่มีส่วนผสมใกล้เคียงกับนมแม่ หรือขอคำแนะนำจากกุมารแพทย์เพิ่มเติม เพื่อระบบขับถ่ายที่ดีและเป็นปกติของลูกน้อย
ให้ลูกดื่มน้ำเปล่าและน้ำผลไม้มากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะน้ำผลไม้ อย่าง น้ำลูกพรุน น้ำส้ม น้ำผึ้งหลังมื้ออาหาร หรืออาจผสมลงไปในนม จะช่วยเรื่องการขับถ่ายของลูกให้ทำงานได้ดียิ่งขึ้น เนื่องจากน้ำผลไม้จะมีใยอาหารชนิดละลายนํ้าอยู่มาก ซึ่งมีฤทธิ์เป็นยาระบายตามธรรมชาติ
เพิ่มอาหารที่มีกากและเส้นใย เช่น ข้าวกล้อง ผักใบเขียว ส้ม มะละกอ และธัญพืชต่าง ๆ เพื่อช่วยกวาดอุจจาระที่ตกค้างและการขับถ่ายได้อย่างเป็นปกติ นอกจากนี้ยังช่วยลดอาการท้องผูกได้ดีอีกด้วย หากเลือกรับประทานเป็นประจำในทุกมื้ออาหาร
ฝึกให้ลูกเข้าห้องน้ำเป็นกิจวัตร โดยเริ่มตั้งแต่ตื่นนอน และเลือกเวลาที่เหมาะแก่การขับถ่าย เช่น หลังดื่มนมกินอาหารสัก 1 ชั่วโมง โดยให้ลูกนั่งถ่ายบนกระโถนหรือชักโครกสักพัก จากนั้นจึงเฝ้าสังเกตอย่างใกล้ชิดเพื่อฝึกให้ลูกอึเป็นเวลาและไม่ทำให้ท้องผูกได้ง่าย
บริหารกล้ามเนื้อหน้าท้องหรือออกกำลังกายเป็นประจำ เช่น การนวดท้อง และการยกขาเด็กเล็กขึ้นลง จะทำให้การขับถ่ายดีขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยกระตุ้นให้อวัยวะต่าง ๆ และลำไส้ทำงานได้ดี
แท้จริงแล้วอาการท้องผูกไม่ใช่เรื่องใหญ่อย่างที่คุณพ่อคุณแม่หลายคนกังวล เพราะปัญหานี้สามารถแก้ไขและดูแลได้ง่าย ๆ เพียงหันมาใส่ใจดูแลเรื่องนม อาหาร และพฤติกรรมการขับถ่ายของลูกให้เหมาะสมและเป็นไปอย่างปกติ แต่สำหรับเด็กคนไหนที่มีปัญหาเรื่องระบบขับถ่าย ระบบลำไส้ หรืออาการท้องผูกมากกว่าปกติ คือ มีอาการท้องผูกตลอดหรือแก้ไม่หาย คุณพ่อคุณแม่ควรรีบพาลูกไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยและขอคำปรึกษาจากแพทย์อย่างเร่งด่วน เพราะอาการท้องผูกหากปล่อยทิ้งไว้นาน ๆ อาจส่งผลเสียต่อร่างกายของลูกและทำให้หาทางแก้ไขได้ยากลำบากมากยิ่งขึ้น