บันทึกการดิ้นของลูกกันเถอะ

บันทึกการดิ้นของลูกกันเถอะ (M&C แม่และเด็ก)
เรื่อง : นลัน ภาพ : พี่ไม้ แสดงแบบโดย : คุณพรรณราย ปูรณานนท์

          หลังจากที่คุณแม่เริ่มรู้สึกว่าลูกดิ้นครั้งแรกเมื่ออายุครรภ์ประมาณ 16-20 สัปดาห์ คุณแม่คงตื่นเต้น และสงสัยว่าทำไมบางครั้งลูกดิ้นบ่อย และตอบสนองการพูดคุยของคุณแม่ด้วยการดิ้น แต่บางครั้งจะพยายามพูดคุย ลูบท้องเล่นกับเขาอย่างไรก็ไม่ยอมตอบสนอง

เชื่อหรือไม่ หนูดิ้น 575 ครั้ง ใน 12 ชั่วโมง

          มีการศึกษาการดิ้นของทารกโดยเฝ้าสังเกตและใช้เครื่องมือวัด ตั้งแต่เวลา 8.00 น. จนครบ 12 ชั่วโมง (Daily fetal movement record) พบว่าเมื่ออายุครรภ์ 20 สัปดาห์ ทารกจะดิ้นประมาณ 200 ครั้ง ใน 12 ชั่วโมง และจะดิ้นมากขึ้นเรื่อย ๆ จนอายุครรภ์ 32 สัปดาห์ ทารกจะดิ้นมากถึง 575 ครั้ง ใน 12 ชั่วโมง

          หลังจากนั้นทารกจะดิ้นน้อยลงเรื่อย ๆ และเมื่ออายุครรภ์ 40 สัปดาห์ทารกจะดิ้นประมาณ 282 ครั้ง ใน 12 ชั่วโมง เพราะก่อนหน้านี้ขนาดตัวของลูกยังเล็ก จึงมีพื้นที่ว่างในท้องคุณแม่เหลืออยู่มาก เขาจึงขยับแขนขาได้เต็มที่ แต่พอใกล้คลอดตัวเขาก็โต จนขยับไม่ค่อยสะดวก คุณแม่จึงรู้สึกว่าเขาดิ้นแรงน้อยลงนั่นเอง

หนูตื่นตอนแม่หลับ

          การที่ทารกจะมีช่วงหลับและตื่นไม่ตรงกับคุณแม่ ก็เป็นอีกเหตุที่ทำให้คุณแม่สงสัยได้ว่าทำไมบางเวลาลูกดิ้นน้อย เพราะเวลาที่ทารกดิ้น เป็นเวลาที่ทารกตื่นค่ะ โดยการหลับของเขาจะหลับเป็นช่วง ๆ ในช่วงเวลานอนหลับของทารก 1 รอบ นาน 20-75 นาที ค่ะ

          นอกจากนี้ยังพบว่าทารกในครรภ์ยังมีการดิ้นในช่วงเวลาของวันไม่เท่ากัน โดยพบว่าทารกจะดิ้นมากระหว่างเวลา 21.00-01.00 น. บางครั้งเค้าจะดิ้นแรงจนทำให้คุณแม่ที่เพิ่งหลับตื่นขึ้น เป็นเหตุให้คุณแม่หลาย ๆ ท่านนอนไม่หลับ

เด็กแต่ละคนดิ้นไม่เหมือนกัน

          ถ้าคุณแม่สังเกตดี ๆ จะเห็นว่าเจ้าตัวเล็กมีท่าดิ้นประจำตัวอยู่ด้วย บางคนชอบโก่งตัวไปด้านซ้าย บางคนด้านขวา องค์ประกอบที่มีผลต่อการดิ้นของทารกในครรภ์ ได้แก่ ปริมาณน้ำคร่ำ ระดับกลูโคสในเลือดคุณแม่ อาหารที่คุณแม่ได้รับ สิ่งภายนอกที่มากระตุ้น แสง เสียง ฯลฯ

          แม้ว่าช่วงใกล้คลอด ทารกจะดิ้นน้อยส่ง แต่ถ้าดิ้นน้อยลงมาก อาจแสดงถึงภาวะขาดออกซิเจนเรื้อรังซึ่งเป็นอันตรายมาก

บันทึกการดิ้นของลูกกันเถอะ

          เมื่ออายุครรภ์ 28 สัปดาห์ คุณแม่สามารถเฝ้าสังเกตการดิ้นของลูกได้ โดยลองนับตั้งแต่เช้าถึงเย็น หรือใช้เวลาประมาณ 10-12 ชั่วโมง นับดูว่าลูกดิ้นมากกว่า 10 ครั้งหรือเปล่า ถ้าดิ้นมากกว่า 10 ครั้งก็แสดงว่าเขาดิ้นเป็นปกติ โรงพยาบาลบางแห่งจะแนะนำให้คุณแม่จดบันทึกการดิ้นของทารก โดยให้บันทึกจำนวนครั้งที่ทารกดิ้น หลังอาหาร เช้า-กลางวัน-เย็น นาน 1 ชั่วโมง โดยหลังอาหารแต่ละมื้อ ถ้าทารกดิ้นน้อยกว่า 4 ครั้ง ใน 1 ชั่วโมง ให้บันทึกต่อจนครบ 6 ชั่วโมง ถ้าผลรวมจำนวนครั้งที่ทารกดิ้นทั้ง 3 เวลา น้อยกว่า 12 ครั้ง หรือทารกดิ้นน้อยกว่า 4 ครั้ง ใน 6 ชั่วโมง แสดงว่าลูกดิ้นน้อยกว่าปกติต้องรีบไปพบแพทย์ค่ะ



            



ขอขอบคุณข้อมูลจาก

ปีที่ 36 ฉบับที่ 489 พฤศจิกายน 2555