ตื่นกลางดึกบ่อย กลัวลูกนอนไม่พอ (modernmom)
โดย: พญ.พรพิมล นาคพงศ์พันธุ์
จะปรับพฤติกรรมการนอนของลูกอย่างไรดี
Q : ลูกสาวดิฉันอายุ 3 ขวบ เป็นเด็กที่กินนอนเป็นเวลา ปกติจะเข้านอนช่วงหนึ่งทุ่ม และจะตื่นช่วง 4 ทุ่ม ตี 2 และตี 5 ตามลำดับ ลักษณะจะมีอาการผวาและร้องไห้ แต่พอได้ดื่มนมจากขวดต่อก็จะหลับ เป็นอย่างนี้มาปีกว่า ๆ จนคิดว่าลูกทำแบบนี้จนติดเป็นกิจวัตรที่ลูกจะเป็นตอนนอนทุกคืน ดิฉันควรทำอย่างไรดีคะ เพราะอยากให้ลูกนอนให้เต็มที่
คุณแม่น้องพรีม/ กรุงเทพฯ
A : เด็กแต่ละคนมีรูปแบบการนอนแตกต่างกันค่ะ บางคนนอนง่าย นอนเป็นเวลา ไม่ตื่นมากลางดึกเลย คุณพ่อคุณแม่ก็โชคดีไป แต่เด็กบางคนก็อาจมีปัญหานอนยาก ตื่นบ่อยได้จนโต ทั้งนี้ทั้งนั้น มีปัจจัยหลายอย่างที่มีผลต่อการนอนค่ะ
เด็กนอนกลางวันมากเกินไปหรือเปล่า โดยปกติเด็กอายุ 3 ขวบ หลาย ๆ คนมักจะเข้าโรงเรียนแล้ว อยู่อนุบาล 1 หรือเตรียมอนุบาล เด็กวัยนี้มักนอนเพียงวันละครั้ง ครั้งละ 1-3 ชั่วโมง หากลูกคุณแม่นอนมากกว่านั้น ก็อาจทำให้ช่วงกลางคืนเขานอนไม่หลับ หรือตื่นบ่อยได้ค่ะ
อีกอย่างหนึ่งหมอคิดว่าเวลาเข้านอนของลูกสาวคุณแม่เร็วไปหน่อยนะคะ เข้านอน 1 ทุ่ม ยังไงก็น่าจะตื่นตอนฟ้ายังไม่สว่างดี สักตี 5 ถึง 6 โมง ไม่รู้ว่าคุณแม่มีความจำเป็นให้ลูกตื่นเช้าขนาดนั้นหรือเปล่า ถ้าเป็นไปได้ ชวนลูกเล่นให้เหนื่อยสักหน่อย ค่อยพาเข้านอนตอน 2 ทุ่มนะคะ จังหวะในการนอนจะได้สอดคล้องกับผู้ใหญ่มากขึ้นค่ะ
เป็นเรื่องธรรมดาที่เด็กอาจรู้สึกตัวหรือตื่นขึ้นมากลางดึก และเด็กบางคนอาจยังไม่สามารถหลับต่อได้ด้วยตัวเอง ซึ่งความสามารถหลับต่อได้ด้วยตัวเองนี้เป็นเรื่องสำคัญที่ต้องฝึกฝนนะคะ ถ้าคุณแม่จำได้ ตอนลูกเป็นทารก ร้องปุ๊บเอานมใส่ปากปั๊บก็เงียบ แต่เมื่อลูกโตขึ้นการกระทำแบบนั้นคงไม่เหมาะแล้วล่ะค่ะ มิฉะนั้นลูกก็จะติดไปจนโต ฟันไม่สวยเพราะติดขวดนม และยังเสี่ยงต่อฟันผุ เพราะกินนมแล้วนอนเลยไม่ได้แปรงฟันอีก
วิธีปฏิบัติ เมื่อลูกตื่นขึ้นมาร้องกลางดึกก็คือ เอาขวดนมเก็บไปให้พ้นสายตาเลยค่ะ และใช้วิธีอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็นร้องเพลงกล่อม เปิดเพลงเบา ๆ พวก music box ตบก้น นอนกอดลูกแนบอก หรือลูบตามตัวกันไป ให้ลูกกอดหมอนข้าง ฯลฯ แต่เมื่อไหร่ที่คุณแม่จะลุกขึ้นมาเลิกนมมื้อดึกนี้ ต้องทำใจก่อนนะคะว่าคืนแรก ๆ ที่เริ่มปฏิบัติการนี้ ลูกอาจจะร้องอาละวาดใหญ่โตกว่าทุก ๆ คืน ถือว่าเป็นเรื่องปกติค่ะ ไม่ว่าเราจะปรับพฤติกรรมเรื่องใด ๆ ลูกจะทดสอบว่าเราเอาจริงหรือไม่ ถ้าเขายืนยันว่าจะไม่ยอม (อาละวาด) เราจะใจอ่อนหรือไม่
ดังนั้น ต้องทำใจให้หนักแน่นก่อนจะเริ่มปฏิบัติการนะคะ การเลิกนมมื้อดึก ความจริงมีหลายแนวทางให้เลือกปฏิบัติ คือคุณแม่อาจจะใช้การหักดิบ (ฟังดูน่ากลัวจัง) คือไม่ให้กินนมมื้อดึกเลยทั้ง 3 ครั้งที่ตื่น หรือบางคนก็ให้ใช้วิธีค่อยเป็นค่อยไป คือลดลงทีละมื้อ เป็นมื้อเว้นมื้อก่อนก็ได้ค่ะ คุณแม่ลองเลือกตามสะดวกนะคะ ไม่มีอะไรถูกผิดค่ะ
หมอไม่แน่ใจว่าน้องยังกินนมขวดอยู่ทั้งกลางวันและกลางคืนหรือเปล่า ถ้าใช่ก็คิดว่าควรเลิกได้แล้ว ให้ดูดนมกล่องจากหลอดน่าจะเหมาะกับวัยมากกว่า ฟันไม่เสียรูปด้วย ยิ่งถ้าเข้าโรงเรียนแล้ว จะได้กินนมกล่องเหมือนเพื่อน อีกเรื่องที่อยากคุยให้ฟัง คือ growth hormone ของเด็กจะหลั่งสูงสุดช่วงหัวค่ำ ดังนั้น ถ้าอยากให้ลูกสูง เด็กต้องหลับในช่วงดังกล่าว คือประมาณ 8.00-11.00 น.
เอาใจช่วยคุณแม่นะคะ และขอเชียร์ให้ชวนคุณพ่อมาช่วยเป็นแนวร่วมในการเลิกนมมื้อดึกของลูกด้วย เพราะลูกจะงอแงมาก ผลัดกันตื่นผลัดกันลุกมาปลอบลูก จะได้ไม่เหนื่อยจนเกินไปค่ะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
ฉบับที่ 349 เดือน กุมภาพันธ์ 2555
