คุยกันเรื่องทำหมัน (ModernMom)
สำหรับคุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ท้องที่ 2 หรือ 3 คงจะมีคำถามอยู่ในใจใช่มั้ยคะว่า หลังคลอดแล้วเราจะคุมกำเนิดอย่างไรดี จะใช้ยาคุม ฉีดยาใส่ห่วง ฝังยา จะคุมธรรมชาติคือใช้ถุงยางหลั่งภายนอก หรือจะทำหมันไปเลยดีหมอแนะนำว่า ถ้าคุณแม่มีลูกเพียงพอแล้ว การทำหมันเป็นการคุมกำเนิดถาวรที่ปลอดภัยมีผลแทรกซ้อนน้อยและมีประสิทธิภาพสูงค่ะ หมันเปียก หมันแห้ง แบบไหนดี
การทำหมัน คือ การผูกหรือตัดท่อนำไข่ทั้ง 2 ข้าง เพื่อป้องกันการปฏิสนธิระหว่างไข่กับอสุจิค่ะ การทำหมันสามารถทำได้ 2 ช่วง คือ ในช่วงหลังคลอด หรือที่เรียกกันว่า “หมันเปียก” และในช่วงที่ไม่มีการตั้งครรภ์ หรือที่เรียกกันว่า “หมันแห้ง”
.gif){kind=icon}
หมันเปียก สามารถทำได้ขณะผ่าตัดคลอดบุตร หรือหลังคลอดตามวิธีธรรมชาติ ส่วนใหญ่จะทำในระยะ 24-48 ชั่วโมงหลังคลอดซึ่งในช่วงเวลาหลังคลอดนั้นมดลูกยังมีขนาดใหญ่ ง่ายต่อการทำผ่าตัดมากกว่าการทำหมันแห้ง ในกรณีที่คุณแม่คลอดธรรมชาติ แผลผ่าตัดทำหมันจะอยู่ที่บริเวณสะดือ หรือต่ำกว่าสะดือเล็กน้อย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับส่วนยอดของมดลูกที่คลำได้ คุณหมอจะใช้เครื่องมือเข้าไปเกี่ยวท่อนำไข่ขึ้นมาเหนือแผลด้านนอกของช่องท้อง ใช้เข็มเย็บและผูกท่อนำไข่ทีละข้าง และตัดท่อนำไข่ช่วงกลางออก 2-3 ซม.ค่ะ หลังจากนั้นจะเย็บปิดช่องท้อง คุณแม่สามารถกลับบ้านได้ หากดูอาการแล้วไม่มีภาวะแทรกซ้อนส่วนคุณแม่ที่ผ่าตัดคลอดอยู่แล้ว คุณหมอสามารถทำหมันไปพร้อมๆ กันได้เลย ไม่ต้องเปิดแผลใหม่บริเวณใต้สะดือ หลังการผ่าตัดทำหมันการปฏิบัติตัวของคุณแม่ไม่อะไรแตกต่างไปจากการปฏิบัติตัวหลังคลอดทั่วไปค่ะ
หมันแห้ง ส่วนคุณแม่ที่ไม่ได้ตั้งครรภ์ และปรึกษากับคุณพ่อแล้วว่าจะไม่มีลูกอีก อยากจะทำหมันแห้ง สามารถทำได้หลายวิธี ดังนี้
การผ่าท้อง (Laparotomy) ในกรณีหมันแห้ง มดลูกจะมีขนาดเล็ก อยู่ลึกในอุ้งเชิงกราน คุณหมอจะเปิดแผลเล็กๆ บริเวณเหนือหัวหน่าวประมาณ 3-4 ซม. และใช้เครื่องมือสอดผ่านเข้าทางปากมดลูก (ผ่านช่องคลอด) เพื่อดันและยกมดลูกให้สูงขึ้นมาจนชิดผนังหน้าท้อง ทำให้สามารถใช้เครื่องมือจับท่อนำไข่ได้ง่าย หรือเรียกว่า Mini Laparotomy ค่ะ
การใช้กล้องส่องผ่านทางหน้าท้อง (Laparoscopy) ทำโดยใช้กล้องเล็กๆ ขนาดโตกว่าดินสอดำเล็กน้อย สอดผ่านหน้าท้องบริเวณใกล้สะดือ และสอดเครื่องมือที่จะทำให้ท่อนำไข่ตันเข้าไปทางกล้องนี้ หรืออาจจะเจาะผ่านทางหน้าท้องอีกรูหนึ่ง ซึ่งแผลจะเล็กมากค่ะ
อย่างไรก็ตามหลังการทำหมัน มีบางกรณีซึ่งน้อยมากๆ ที่กลับมาต่อท่อนำไข่กันได้ใหม่ อาจมีการตั้งครรภ์ หรือตั้งครรภ์นอกมดลูกได้ นอกจากนั้นการทำหมันไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้ค่ะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
ฉบับเดือนมิถุนายน 2552
