ทำอย่างไรดี...เมื่อลูกชอบพูดโกหก (แม่บ้าน)
เพื่อลูกรัก เรื่อง : จันทร์ชื่น
คงเป็นเรื่องหนักใจไม่น้อยเมื่อคุณพ่อคุณแม่ทราบว่าลูกน้อยที่น่ารักแสนซนแสนดื้อและร้องไห้งอแงเอาแต่ใจตัวเองบ้างในบางครั้ง มีพฤติกรรมชอบพูดโกหกไม่ชอบพูดความจริง หรือไปที่ไหนใคร ๆก็หาว่าลูกน้อยสุดที่รักเป็นเด็กเลี้ยงแกะปัญหานี้ถ้ามองให้เป็นเรื่องเล็กก็คงไม่เป็นไรแต่ถ้าพฤติกรรมชอบโกหกสะท้อนถึงอาการป่วยทางจิตของลูก ก็คงต้องรีบเยียวยาเพราะถ้าหากโตเป็นผู้ใหญ่จนมีหน้าที่การงานที่ดีหรือเป็นบุคคลที่มีชื่อเสียง แต่ยังไม่ทิ้งลายชอบเลี้ยงแกะอาจส่งผลกระทบต่อตัวเด็กสังคม และประเทศชาติได้
ในประเด็นการพูดโกหกของเด็กนั้น จิตแพทย์ทั่วไปได้ให้ข้อมูลว่าถ้าหากมองในแง่ดีการโกหกเป็นธรรมชาติของเด็กเพราะโดยพื้นฐานทางจิตใจของเด็กนั้นจะไม่โหดร้ายเหมือนกับผู้ใหญ่และการโกหกส่วนใหญ่อาจจะมีเหตุผลบางประการ เช่นเกรงว่าจะถูกทำโทษเมื่อทำผิด กลัวพ่อแม่จับได้จึงจำเป็นต้องโกหกคุณพ่อคุณแม่จะต้องพิจารณาถึงสาเหตุด้วยว่าเพราะอะไรลูกจึงไม่ไหวใจคุณพ่อคุณแม่ คุณพ่อคุณแม่ไม่ควรมานั่งจับผิดเมื่อเวลาลูกหญิงชายกระทำสิ่งที่ไม่สมควรหรือไม่เหมาะสมลงไปหรือมีความรู้สึกด้านลบต่อเด็ก
ถ้าคุณพ่อคุณแม่ใช้วิธีการลงโทษเมื่อทราบว่าลูกพูดโกหกนี่เป็นมาตรการการแก้ไขปัญหาที่ปลายเหตุมาตรการดังกล่าวมักใช้ไม่ได้ผล เพราะเด็กจะถูกมองในภาพลบเป็นเด็กไม่ดีในสายตาและมุมมองของคนรอบข้างเด็กจะมองตัวเองว่าเป็นคนด้อยค่าได้ และเมื่อเด็กโตขึ้นอาจมีพฤติกรรมอื่นร่วมกับการโกหกอีกหลายอย่างจนกลายเป็นเด็กมีปัญหาในที่สุด
ขณะที่ลูกวัยรุ่นเอง จิตแพทย์บอกว่า ปัญหาการโกหกส่วนใหญ่มาจากการคบเพื่อนการมีกลุ่มเพื่อนที่อาจจะชักจูงไปทำกิจกรรมที่ไม่ค่อยถูกต้องจึงพยายามหาวิธีการหลบหลีกด้วยการโกหก ซึ่งอาจจะจับได้บ้าง ไม่ได้บ้างดังนั้นสิ่งที่จะตามมาก็คือ อาจจะถูกตำหนิดุด่าจนในที่สุดพฤติกรรมเหล่านั้นแทนที่จะหายไปแต่กลับจะยิ่งถูกส่งเสริมให้รุนแรงมากขึ้นเรื่อย ๆเพราะการถูกตำหนิจะทำให้สถานการณ์ของปัญหาการโกหกแย่ลงลูกวัยรุ่นจะยิ่งหายไปจากครอบครัวมากขึ้น
สาเหตุที่ลูกวัยรุ่นโกหกเก่ง โกหกบ่อย หรือไม่พูดความจริง หรือพูดกำกวม จริงบ้างไม่จริงบ้าง มักมีสาเหตุอย่างน้อย ๆ 3 อย่างด้วยกันคือ
1. จงใจที่จะไม่พูดความจริง ปิดบังอำพรางความเป็นส่วนตัวของเขาไม่ต้องการให้ใครรู้ 2. ไม่กล้าพูดความจริง เพราะกลัวจะถูกตำหนิติเตียน ถูกลดคุณค่าและความภาคภูมิใจของเขา 3. โกหกเป็นนิสัย ไม่รู้สึกผิดใด ๆ ไม่ว่าโกหกเรื่องเล็กหรือเรื่องใหญ่วิธีแก้ไขช่วยเหลือเรื่องนี้มีหลายวิธีและก่อนอื่นจะต้องบอกให้เด็กได้รู้ว่า การพูดโกหกเป็นเรื่องผิดมารยาทผิดกฎของบ้านและผิดกฎหมายเป็นมารยาทที่น่ารังเกียจอย่างยิ่งทั้งในสังคมไทยและสังคมโลก
วิธีแก้ไขช่วยเหลือตามเหตุ
1. พ่อแม่ควรสร้างความไว้วางใจให้กับลูก เพื่อเวลาที่ลูกทำผิดหรือทำสิ่งไม่ดีลงไป ลูกจะได้กล้าปรึกษา แทนที่ลูกจะกลัวความผิด และใช้วิธีการโกหก 2. ไม่ควรตำหนิหรือดุด่าลูกเมื่อลูกทำความผิดแต่ควรใช้เหตุผลพูดคุยกัน เพราะบางทีการที่เด็กถูกตำหนิอาจจะทำให้เด็กมีพฤติกรรมชอบโกหกและบางครั้งพฤติกรรมเหล่านั้นก็อาจจะรุนแรงมากยิ่งขึ้น 3. ไม่ควรจับผิดลูกมากจนเกินไป เพราะจะทำให้ลูกรู้สึกเหมือนเป็นนักโทษ เช่น บางครั้งลูกกลับบ้านดึก แม่ก็จะคอยซักถามจับผิดว่า "ลูกไปไหนมา ไปทำอะไร" ซึ่งบางทีลูกอาจจะแค่ไปร้องคาราโอเกะกับเพื่อนแต่การที่พ่อแม่ซักถามเหมือนไม่ไว้ใจลูกและไต่สวนเหมือนเป็นผู้กระทำความผิดเด็กอาจจะใช้วิธีการโกหกเพื่อให้พ่อแม่หยุดซักถามเพื่อหลบหลีกสถานการณ์ต่าง ๆ 4. หลีกเลี่ยงการลงโทษเมื่อลูกทำผิดหรือจับโกหกได้เพราะยังมีทางออกที่ดีกว่าวิธีการลงโทษ เช่นพูดจาเพื่อทำความเข้าใจเพราะการลงโทษเป็นการแก้ไขที่ปลายเหตุส่วนสาเหตุที่แท้จริงอาจเกิดจากเหตุผลบางประการของลูกซึ่งจะต้องทำการพูดคุยกันซึ่งถ้าหากเด็กทำผิดแล้วกลัวการถูกทำโทษ เด็กอาจใช้วิธีการโกหกเพื่อให้พ้นความผิดก็ได้ หากปล่อยไว้นาน ๆ ก็จะเริ่มติดเป็นนิสัยไปจนโต 5. พยายามสังเกตว่าลูกมีอาการป่วยทางจิตหรือไม่ เช่นโรคซึมเศร้า บกพร่องทางสติปัญญา หรือมีปัญหาเรื่องภาษาหรือไม่และควรทำความเข้าใจกับเด็กเหล่านี้ซึ่งบางทีการที่เด็กโกหกอาจไม่ได้ตั้งใจ แต่เป็นเพียงเพราะอาการป่วยทางที่ดีควรรีบพบจิตแพทย์ เพื่อทำการรักษาอาการทางจิตเหล่านี้ไม่เช่นนั้นอาจส่งผลเสียต่อเด็ก เช่น คิดฆ่าตัวตาย เป็นต้นก่อนที่ลูกจะกลายเป็นเด็กเลี้ยงแกะจนได้รับผลกระทบจากการโกหกพ่อแม่ควรจะเริ่มให้ความสนใจและสร้างเกราะป้องกันตั้งแต่เนิ่น ๆก่อนที่ลูกจะกลายเป็นเด็กเลี้ยงแกะมืออาชีพ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
ปีที่ 35 ฉบับที่ 499 ธันวาคม 2553
