โกนผมไฟ คืออะไร ?
โกนผมไฟ หรือ พิธีทำขวัญเดือน เป็นประเพณีโบราณเพื่อโกนผมให้เด็กแรกเกิด เพราะเส้นผมและเล็บของทารกที่ติดมากับครรภ์ของแม่นั้นไม่ค่อยสะอาด จึงต้องโกนทิ้งเพื่อให้ผมที่ขึ้นมาใหม่นั้นมีความดกดำและหนาเท่ากัน และยังถือเป็นการรับขวัญทารกอีกด้วย ซึ่งเชื่อกันว่าเด็กที่ได้รับการโกนผมไฟจะเลี้ยงง่าย ไม่ดื้อ มีผู้ใหญ่หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์คอยคุ้มครอง และมีความเจริญก้าวหน้า
ในสมัยโบราณมักจะทำพิธีโกนผมไฟเมื่อเด็กอายุครบ 1 เดือน (อย่างช้าที่สุดคือ 6 เดือน) เนื่องจากเป็นช่วงที่ทารกและคุณแม่หลังคลอดแข็งแรงมากขึ้นแล้ว โดยมักจะเลือกวันที่เป็นฤกษ์ดี ฤกษ์ที่โหราจารย์หาให้ตามดวงชะตา เลือกเวลาที่เป็นมงคล ถูกโฉลกกับตัวเด็กเป็นสำคัญ ส่วนพิธีการนั้น แต่เดิมจะมีพิธีของสงฆ์และของพราหมณ์เข้ามาเกี่ยวข้องด้วย แต่ในปัจจุบัน ด้วยเหตุผลเรื่องเวลาที่จำกัด บวกกับยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงไป ครอบครัวส่วนใหญ่จึงเลือกโกนผมไฟกันเองมากกว่า
เหตุที่เรียกว่าผมไฟ เนื่องจากในสมัยก่อนเมื่อคลอดลูกออกมา แม่ต้องอยู่บนแคร่ข้างเตาไฟ เรียกว่า อยู่ไฟ เพื่อให้มดลูกเข้าอู่ มีร่างกายสมบูรณ์ สามารถให้นมลูกได้อย่างเพียงพอ จึงออกจากเตาไฟได้ เรียกว่า หย่าไฟ ด้วยเหตุนี้จึงเรียกผมของเด็กแรกเกิดว่า ผมไฟ
โกนผมไฟ วันไหนดี 2565
หากคุณพ่อคุณแม่ต้องการทำพิธีโกนผมไฟให้ลูก ก็อย่าลืมดูฤกษ์โกนผมไฟที่เป็นวันดี เหมาะสมกับดวงชะตาของเด็กด้วยนะคะ เพื่อเสริมมงคลให้กับชีวิต ซึ่งหลักทางโหราศาสตร์ ห้ามมิให้โกนผมไฟในวันอังคาร เพราะเป็นวันของดาวแห่งอุบัติเหตุ อาจจะทำให้เกิดอันตรายจากคมมีดได้
ส่วนการกำหนดฤกษ์ ให้ถือเอาความสำคัญจากชื่อ เพศ วัน-เดือน-ปีเกิด เวลาเกิด และจังหวัดที่เกิด ปกติมักไปหาพระอาจารย์ที่วัดหรือให้โหราจารย์ที่เชี่ยวชาญหาฤกษ์งามยามดีให้ แต่ที่นิยมทำกันคือเดือน 4, 5, 6 และเดือน 12 ทั้งนี้ ใครที่รู้สึกว่ายุ่งยากเกินไปหรือไม่สะดวก เรามีฤกษ์โกนผมไฟ 2565 มาให้เลือกพิจารณากันด้วย ดังนี้
- เดือนมกราคม 2565 : วันที่ 21, 22, 30
- เดือนกุมภาพันธ์ 2565 : วันที่ 27
- เดือนมีนาคม 2565 : วันที่ 16, 17
- เดือนเมษายน 2565 : วันที่ 4, 13
- เดือนพฤษภาคม 2565 : วันที่ 11, 20, 28
- เดือนมิถุนายน 2565 : วันที่ 6, 16, 24, 25
- เดือนกรกฎาคม 2565 : วันที่ 13, 31
- เดือนสิงหาคม 2565 : วันที่ 10, 28
- เดือนกันยายน 2565 : วันที่ 5, 24
- เดือนตุลาคม 2565 : วันที่ 3, 12, 21, 30, 31
- เดือนพฤศจิกายน 2565 : วันที่ 7, 26
- เดือนธันวาคม 2565 : วันที่ 14, 15, 24
พิธีโกนผมไฟ ใช้อะไรบ้าง
อุปกรณ์ในการโกนผมไฟที่สำคัญนั้น ได้แก่
- ใบมีดโกน
- กรรไกร
- หวี ใบบอน หรือใบบัว 1 ใบ (ไว้รองเส้นผม)
- ดอกอัญชัน
- แชมพูเด็ก
ขั้นตอนการโกนผมไฟ
- ดูฤกษ์ยามโกนผมไฟ โดยเลือกวันที่เป็นฤกษ์ดี เลือกเวลาที่เป็นมงคล ถูกโฉลกกับตัวเด็ก
- นิมนต์พระสงฆ์จำนวน 5 รูป หรือ 8 รูป ตามศรัทธา มาเจริญพระพุทธมนต์
- พระสงฆ์ทำพิธีหลั่งน้ำพระพุทธมนต์ด้วยสังข์ที่ศีรษะเด็กและโกนผมเป็นปฐมฤกษ์ ระหว่างนั้น พระสงฆ์สวดชยันโต วงปี่พาทย์บรรเลงเพลงอวยชัย
- เมื่อพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ถึงคำว่า “ชยันโต” หรือถึงคำว่า “อัคคัปปัตโต” จึงเริ่มใช้กรรไกรตัดผม 3 ครั้ง คือตัดผมตรงกลาง ข้างขวาและข้างซ้าย แล้วประพรมน้ำพระพุทธมนต์
- เชิญผู้หลักผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือและญาติมิตรมาโกนผมไฟให้แก่เด็ก เพื่อความเป็นสิริมงคล แล้วมอบให้ผู้ชำนาญโกนด้วยมีดโกนต่อจนเสร็จเรียบร้อย
- ผู้ใหญ่ให้ศีลให้พรแก่ทารก ให้อยู่เย็นเป็นสุข สุขภาพแข็งแรง ไม่เจ็บไข้
- โกนผมเสร็จแล้ว เส้นผมที่ไว้บนใบบอนหรือใบบัว ผู้ใหญ่จะเอาไปลอยน้ำ โดยที่เก็บส่วนหนึ่งใส่กล่องไว้พอเป็นพิธี แล้วไปวางในเตียงของเด็กหรือไว้ใกล้ตัวเด็ก
- ที่ขาดไม่ได้คือ นำดอกอัญชันมาขยี้ให้สีออก แล้วนำมาทาที่ศีรษะของเด็ก เพื่อที่ว่าผมขึ้นใหม่จะได้ดกดำมากกว่าเดิม
โกนผมไฟ ต้องโกนคิ้วไหม
โกนผมไฟ จำเป็นไหม
จากที่กล่าวมาข้างต้น การโกนผมไฟเป็นพิธีรับขวัญที่สืบทอดกันมายาวนาน ซึ่งในปัจจุบันคุณพ่อคุณแม่ยุคใหม่อาจมองว่าไม่สำคัญ และทำตามความสะดวกของแต่ละครอบครัว อย่างไรก็ตาม นอกจากจะเชื่อว่าเป็นสิริมงคลกับตัวเด็กแล้ว การโกนผมไฟยังเป็นวิธีหนึ่งในการดูแลเส้นผมของเด็กทารก เนื่องจากเด็กแรกเกิดมักมีปัญหาเรื่องของไขมันบนหนังศีรษะ การโกนผมจึงช่วยให้ดูแลเส้นผมและหนังศีรษะได้ง่ายขึ้นด้วย
การโกนผมไฟอาจเป็นประเพณีที่ค่อย ๆ เลือนหายไปตามกาลเวลา แต่หากสืบทอดเอาไว้ก็ไม่เสียหลาย เพื่อความสบายใจของผู้เฒ่าผู้แก่ และยังเป็นพิธีที่ช่วยกระชับความอบอุ่นในครอบครัวได้เป็นอย่างดีด้วยนะคะ
ขอบคุณข้อมูลจาก : theluckyname.com, mahamongkol.com, maerakluke.com, thaichildcare.com, dooroek.com
