หลากวิธีคลายเจ็บคลอดโดยไม่พึ่งยา (modernmom)
โดย : มีนะ สพสมัย
บรรเทาอาการเจ็บครรภ์คลอดโดยไม่ต้องใช้ยาและแม่ท้องสามารถทำได้ทุกที่ทุกเวลา
ที่จริงเราคงมีประสบการณ์แก้ปัญหาอาการเจ็บปวดหลากหลายวิธี ไม่ว่าจะเป็นการเป่าลูกประคบเวลาหัวโน เอาผ้าเย็นประคบเวลาปวดศีรษะ การใช้ใบพลับพึงอังไฟมาวางประคบกล้ามเนื้อ และอื่นๆ อีกมากมาย ก่อนที่เราจะมองหายาฉีด วันนี้นำวิธีการต่าง ๆ ที่สามารถนำมาใช้ได้ทุกที่ทุกเวลามาให้พิจารณากันค่ะ
หลากวิธีการบรรเทาความเจ็บปวด โดยไม่ใช้ยามีหลายวิธีให้เลือกตามความสะดวก ดังนี้
มีคนรู้ใจคอยเป็นเพื่อน ช่วยลดความวิตกกังวล และพบว่าสามารถลดการใช้ยาและการใช้เครื่องมือช่วยคลอดลงไปอย่างเห็นได้ชัด คอยช่วยซักถามคำถามร่วมเป็นกำลังใจ ให้คุณแม่เคลื่อนไหวและปรับเปลี่ยนท่าทางในระหว่างเจ็บครรภ์บ่อย ๆ นั่ง ยืน หรือเดิน เป็นท่าลุกขึ้นศีรษะสูง จะช่วยลดความเจ็บปวดได้ดีกว่าท่านอนหงาย เนื่องจากกดทับที่กระดูกก้นกบน้อยกว่า และช่วยให้ช่องคลอดสามารถขยายเพิ่มขึ้นได้ ลูกได้รับออกซิเจนดี และเพิ่มการบีบรัดตัวของมดลูกจาการที่ปากมดลูกถูกกระตุ้นจากการกดของศีรษะเด็ก การนอนพักในท่านอนตะแคง หรือการโน้มตัวไปด้านหน้าก็ช่วยได้เช่นกัน ฝักบัวน้ำอุ่น การใช้น้ำในการบรรเทาอาการเจ็บคลอดสามารถนำมาใช้ได้หลายรูปแบบ เช่น การราดน้ำอุ่นลงบนจุดที่ปวด การแช่ในน้ำอุ่น การใช้ฝักบัว การเช็ดหน้าด้วยผ้าเย็น การพ่นละอองน้ำหรือสเปรย์ละอองน้ำลงที่ใบหน้าเพื่อการผ่อนคลาย เป็นต้น ทั้งนี้สามรถนำไปปรับใช้ได้ตามความเหมาะสม สิ่งสำคัญคือต้องระมัดระวังอุณหภูมิของน้ำไม่ให้ร้อนหรือเย็นเกินไป การแช่ในน้ำอุ่นควรทำเมื่อปากมดลูกเริ่มเปิด 3-5 ซม.ขึ้นไป ลูกประคบหรือใช้ผ้าชุบน้ำร้อนบิดหมาด ประคบบริเวณที่ปวด(จะให้ผลดีกว่าการใช้ความร้อนที่เป็น Dry Heat และช่วยลดการเกิดผลข้างเคียงของความร้อน เช่น Burn บริเวณที่ใช้แล้วได้ผลดี ได้แก่ ก้นกบ สะโพก ฝีเย็บ หลัง ต้นคอ ผลดีที่ได้รับจะช่วยให้กล้ามเนื้อผ่อนคลายและบรรเทาอาการปวด สัมผัสอ่อนโยน การกอด การจับมือ การลูบไล้เบา ๆ นอกจากจะช่วยระตุ้นการหลั่งของฮอร์โมนรัก Oxytocin แล้วยังช่วยให้รู้สึกได้รับการดูแล ความรู้สึกอบอุ่น ปลอดภัย ผ่อนคลายจะเกิดขึ้น สัมผัสยังช่วยสงเสริมกำลังใจได้เป็นอย่างดี นวดและกดจุด การบีบนวดเพื่อผ่อนคลายกล้ามเนื้อ การบีบกดในจุดที่ลดอาการปวดซึ่งได้แก่ ก้นกบ สะโพก ฯลฯ โดยใช้อุ้งมือกดบริเวณก้นกบหรือสะโพกในขณะที่มดลูกหดรัดตัว มักใช้ร่วมกับการนวดเพื่อผ่อนคลายบริเวณหลัง หัวไหล่ แขน และต้นขา การกดบริเวณต่างๆ ของร่างกายจะมีผลบรรเทาอาการปวดได้ การกดจุดจะกดบริเวณเท้าและมือ จะกระตุ้นการไหลเวียนเลือดและถ่ายเทพลังงานในร่างกายและช่วยทำให้ร่างกายเข้าสู่สมดุล แสงไฟสลัว ช่วยสร้างบรรยายกาศสงบ เป็นส่วนตัว ช่วยให้พักผ่อนได้ ในขณะเดียวกันก็ช่วยลดความวิตกกังวลได้เป็นอย่างดี เสียงเพลง จะช่วยทำให้รู้สึกผ่อนคลาย สงบ การเต้นของหัวใจ และการหายใจช้าลง ไม่ตื่นเต้นตกใจ ทำให้มีการหลั่งสารเอนดอร์ฟีน เอนเคบฟาลีน (enkephalin) และซีโรโตนิน (serotonin) ทำให้รู้สึกปวดน้อยลง สามารถเผชิญกับการหดรัดตัวของมดลูกได้ดีขึ้น หอมกรุ่นรื่นรมย์ ผ่อนคลาย การใช้น้ำมันหอมระเหย โดยการสูดดม หรือผสมในน้ำมันสำหรับนวดบริเวณผิวหนังเพื่อผ่อนคลาย กลิ่นที่ใช้ ได้แก่ Lavender ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายและช่วยบรรเทาความรู้สึกเจ็บปวด Chamomile ช่วยให้รู้สึกสงบ ผ่อนคลาย สติมาปัญญาเกิด การมีสติสำคัญที่สุด การตั้งเป้าหมายหรือกำหนดจิตของเราให้รับรู้ และบอกกับตัวเองเสมอๆ ว่าเราทำได้ เจ็บและคลอด คลอดแล้วหายเจ็บ หรือการสร้างพลังบวกให้กับตัวเองและพยายามทำต่อไป เราพบว่าความจดจ่อ ทำให้มีการผ่อนคลายและลดอาการปวด มีการใช้ยาบรรเทาปวดลดน้อยลง และระยะเวลาการคลอดสั้นลง การเบี่ยนเบนความสนใจออกจากความเจ็บปวด เช่น การมุ่งความสนใจไปยังเสียง ภาพ คำพูดหรือการหายใจที่เป็นแบบแผน (Pattern breathing) หรือการทำสมาธินั้นเอง โดยจิตจดจ่ออยู่กับสิ่งอื่นที่ไม่ใช่ความเจ็บปวดคล้ายกับการกำหนดลมหายใจหรืออาณาปาณสติ ช่วยได้ค่ะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
