แย่แล้ว...นมแม่เปลี่ยนไป! (รักลูก)
เรื่อง : ก้านแก้ว
อาการผิดปกติที่เต้านมเกิดขึ้นได้เสมอค่ะ นอกจากคุณแม่จะต้องเผชิญกับความเจ็บปวด ลูกน้อยก็จะได้รับผลกระทบด้วยเพราะปริมาณน้ำนมที่ลดลง สวนทางกับความกังวลและความเครียดที่เพิ่มขึ้น โดยเต้านมที่เปลี่ยนไปส่วนใหญ่ มักมีสาเหตุดังนี้
เต้านม...เปลี่ยนแบบที่ 1มีก้อนที่เต้านม รู้สึกคัดตึงเต้านมมาก รู้สึกว่าน้ำนมไหลออกน้อย
อาการนี้เกิดจากท่อน้ำนมอุดตัน น้ำนมระบายออกไม่ทัน คุณแม่จะรู้สึกคัดตึงที่เต้านม ถ้าปล่อยไว้นาน ๆ จะเจ็บที่เต้านมและมีก้อนที่เต้านมขึ้นมาได้ค่ะ
รักษาโดย...
คุณแม่ควรหมั่นให้ลูกกินนมหรือปั๊มนมทุก 2-3 ชั่วโมง เพราะถ้าน้ำนมแม่ถูกระบายออก ก้อนที่เต้านมก็จะยุบลง อาการคัดตึงเต้านมของคุณแม่ก็จะหายไปเอง
เต้านม...เปลี่ยนแบบที่ 2รู้สึกเจ็บที่เต้านม ถ้าจับจะเจ็บมาก เต้านมตึงบวมแดง มีไข้ ตัวร้อน
เป็นอาการของเต้านมอักเสบ มักเริ่มจากมีก้อนที่เต้านมก่อน เพราะมีน้ำนมค้างอยู่ในเต้านมปริมาณมาก เมื่อน้ำนมไม่ได้รับการระบายออก จนท่อน้ำนมบริเวณนั้นฉีกขาด ทำให้น้ำนมกลายไปเป็นอาหารของเชื้อโรค เกิดการอักเสบและมีไข้ได้
รักษาโดย...
พบคุณหมอ กินยาปฏิชีวนะและยาลดไข้ ยาจะไปช่วยลดอาการอักเสบ เมื่ออาการอักเสบที่เต้านมของคุณแม่ลดลง น้ำนมจะไหลดีขึ้น ดังนั้น คุณแม่ควรให้ลูกดูดนมต่อ เพราะยาไม่ออกฤทธิ์ผ่านทางน้ำนมและยังเป็นการช่วยระบายน้ำนมที่ค้างอยู่ในเต้านมของคุณแม่อีกด้วยค่ะ
เต้านม...เปลี่ยนแบบที่ 3ฝีบนเต้านมชัดเจน เจ็บมาก น้ำนมข้นเหมือนเป็นหนอง
หากเป็นฝีที่เต้านม หรือฝีที่ท่อน้ำนม ซึ่งเกิดจากการอักเสบและติดเชื้อจนมีหนอง จะรู้สึกเจ็บบริเวณฝี เมื่อมีน้ำนมไหลออกมาจะข้นเหมือนหนอง ควรบีบทิ้งค่ะ
รักษาโดย...
หากการอักเสบยังไม่ลุกลามกลายเป็นฝี คุณหมอจะให้กินยาลดอาการอักเสบ ถ้าอาการอักเสบไม่ดีขึ้นหรือกลายเป็นฝี คุณหมอจะเจาะหนองออก ซึ่งในระยะที่อยู่ระหว่างการรักษาฝีที่เต้านม คุณหมอจะไม่งดการให้นมลูก เพราะช่วยลดอาการคัดตึงเต้านมได้
เต้านม...เปลี่ยนแบบที่ 4มีก้อนที่เต้านมไม่ยุบเลยนานเป็นเดือน
จะเห็นความผิดปกติของหัวนมที่ถูกดึงรั้ง หรือหัวนมใหญ่กว่าอีกข้าง คุณหมอจะคลำเจอว่ามีต่อมน้ำเหลืองโตร่วมด้วย
รักษาโดย...
ควรไปตรวจแมมโมแกรม เพื่อให้คุณหมอคลำเต้านมดูว่าก้อนมีลักษณะผิดปกติหรือไม่ คุณแม่บางคนอาจจะเป็นแต่เนื้องอกธรรมดา ผ่าตัดออกก็สามารถกลับมาให้นมลูกได้ปกติ หากเป็นมะเร็งเต้านม การตรวจพบเร็วเท่ากับการรักษาที่เร็วตามไปด้วยค่ะ
เต้านม...เปลี่ยนแบบที่ 5ปัญหาของหัวนม
หัวนมบอดรักษาโดย...
ใช้ nipple puller ดึงหัวนมในระหว่างที่ตั้งครรภ์ไตรมาสที่ 2 แต่ถ้าคุณแม่ที่ตั้งครรภ์ไตรมาสที่ 3 ควรใส่ปทุมแก้ว เพื่อให้ลานนมนุ่มรวมทั้งปรับท่ากินนม ให้ลูกอมเต้านมให้ลึก บางครั้งเพียงแค่ลูกดูดนม หัวนมที่บุ๋มหรือบอดอยู่ก็จะออกมาเองได้โดยที่ไม่ต้องแก้ไข
หัวนมใหญ่รักษาโดย...
หัวนมใหญ่คือหัวนมที่มีขนาดหน้าตัดกว้าง 2 เซนติเมตรขึ้นไป ไม่ควรให้ลูกดูดขวดนมก่อน 45 วันแรก เพราะดูดง่ายกว่าลูกจะไม่ยอมดูดนมแม่ วิธีการช่วยให้ลูกดูดนมแม่คือ ก่อนให้นมลูกควรใช้นิ้วชี้กับนิ้วโป้งคลึงหัวนมก่อนเพื่อให้หัวนมหดตัวลง และให้ลูกอมหัวนมให้ลึกพร้อมกับบีบเต้านมเบา ๆ เพื่อช่วยให้น้ำนมออกมากขึ้น
หัวนมยาวรักษาโดย...
คุณแม่ที่หัวนมยาว ลูกจะดูดเฉพาะที่หัวนม ทำให้ลูกมีปัญหาน้ำหนักขึ้นน้อย ควรแก้ไขด้วยการให้คลึงที่หัวนม และพยายามให้ลูกอมเต้านมให้ลึก ซึ่งโดยธรรมชาติของเด็กเรียนรู้ที่จะอ้าปากกว้างพอลูกดูดนม หัวนมแม่ก็จะอยู่บริเวณเพดานของลูกพอดีเลยค่ะ
อาการเต้านมแม่ผิดปกติเกิดขึ้นได้ค่ะ สาเหตุหลัก ๆ มักเกิดจากน้ำนมไม่ได้ถูกระบายออก ทางแก้ไขที่ง่ายที่สุด คือให้ลูกดูดนม และมีวินัยในการปั๊มนม ก็จะช่วยลดปัญหาที่เต้านมได้ค่ะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
ปีที่ 31 ฉบับที่ 362 มีนาคม 2556
