พลังนมแม่...30 นาทีแรกหลังคลอด (รักลูก)
โดย: สิริพร สมสกุล
ช่วงเวลาคลอดจะมีการหลั่งฮอร์โมนหลายชนิดออกมา เพื่อช่วยขบวนในการเปลี่ยนผ่านสู่ความเป็นแม่ ทำให้แม่รู้สึกดีและผ่อนคลาย ระบบสมองและประสาทของแม่และลูกมีการเปลี่ยนแปลง ส่งผลให้ทั้งคู่ปรับตัวเข้ากับสภาพใหม่หลังคลอดได้ดีขึ้น โดยเฉพาะการให้นมแม่หลังคลอดใน 30 นาทีแรกค่ะ
พลังนมแม่ใน 30 นาทีแรกหลังคลอด
1. พลังนมแม่…สร้างฮอร์โมนแห่งความรักให้แม่ : ในช่วงหลังคลอดที่ระดับฮอร์โมนในตัวแม่เริ่มลดลง ธรรมชาติก็ได้ให้ลูกที่เพิ่งคลอดออกมา ช่วยแม่ในการเพิ่มปริมาณฮอร์โมนที่สำคัญ คือเมื่อนำทารกแรกคลอดมาวางลงบนอกแม่ ผิวหนังที่สัมผัสกัน ปากของลูกที่เริ่มไซ้หาและเลียบริเวณเต้านมแม่ กระทั่งสายตาลูกที่สบตากับแม่ จะช่วยให้แม่มีการหลั่งฮอร์โมนออกซีโตซินเพิ่มมากขึ้นนอกจากนี้ในตัวทารกเอง ก็มีการหลั่งฮอร์โมนออกซีโตซินระดับสูงสุดในช่วง 30 นาทีหลังคลอดด้วย และยังคงระดับสูงไปอีกอย่างน้อย 4 วันหลังคลอด ซึ่งผลดีของการมีระดับออกซีโทซินสูงในช่วงหลังคลอด มีดังนี้ค่ะ
ช่วยทำให้แม่มีความผ่อนคลาย ลดความเครียดลง ช่วยให้มดลูกหดตัวได้ดีขึ้น ลดการตกเลือดหลังคลอดในระยะตั้งครรภ์ใกล้คลอด จะมีฮอร์โมนเอสโตรเจน ช่วยทำให้มีการเพิ่มจำนวนตัวรับฮอร์โมนออกซีโตซิน ( oxytocin receptor) ที่มดลูก เพื่อเตรียมมดลูกให้หดตัวตอบสนองต่อออกซีโตซินได้ดีขึ้น จึงตกเลือดน้อยลง ลดอัตราการเต้นของหัวใจ และลดความดันโลหิต เพราะฮอร์โมนออกซีโตซินจะออกฤทธิ์เป็นฮอร์โมนของระบบหัวใจด้วย ออกซีโตซินมีชื่อเรียกอีกอย่างว่า "ฮอร์โมนแห่งความรัก" ค่ะ เนื่องจากฮอร์โมนนี้ทำให้แม่มีความเป็นแม่มากขึ้น มีพฤติกรรมปกป้องลูกอ่อน เอาความต้องการของลูกมาก่อนความต้องการของตัวเอง 1. พลังนมแม่…สร้างระบบดูดซึมอาหารที่ดีให้ลูก : การให้ลูกดูดนมแม่ตั้งแต่ระยะแรก หรือช่วง 30 นาทีแรกหลังคลอดช่วยให้ระบบการดูดซึมอาหารของลูกดีขึ้น ซึ่งการให้นมแม่ตั้งแต่ช่วงแรกๆ ยังมีผลระยะยาวต่อระบบทางเดินอาหารของลูกด้วย เพราะในขณะที่ลูกดูดนมแม่ เต้านมแม่จะหลั่งฮอร์โมนของระบบทางเดินอาหารออกมาถึง 19 ชนิด เช่น gasrtrin ,Cholecystokinin ซึ่งฮอร์โมนเหล่านี้ จะกระตุ้นการเจริญเติบโตของเยื่อบุผิวทางเดินอาหารของลูก ทำให้มีการเพิ่มพื้นผิวการดูดซึมอาหารให้มากขึ้นหากลูกไม่ยอมดูดนม...จะพลาด 30 นาทีทองนี้หรือไม่ จริง ๆ แล้ว ทารกแรกเกิดช่วงวันแรก ๆ หลังคลอด ไม่ได้ต้องการน้ำนมมากมายค่ะ เพราะมีไขมันเก็บสะสม อยู่ใต้ผิวหนังในปริมาณที่มากพอจะอยู่ได้โดยไม่กินอะไรเลยได้ถึง 7 วัน
แต่สิ่งสำคัญที่ลูกน้อยต้องการไม่ยิ่งหย่อนไปกว่า คือความใกล้ชิดอบอุ่น ไม่ว้าเหว่ มีผิวหนังแม่เป็นตัวปรับอุณหภูมิกายของลูก มีเต้านมไว้ให้ดูดเพื่อกระตุ้นการสร้างน้ำนมแม่ในวันแรก ๆ ซึ่งเป็นหัวน้ำนมอันทรงคุณค่า ถึงแม้จะมีปริมาณไม่มาก แต่ก็มีประโยชน์มากและเพียงพอแล้วสำหรับลูกค่ะ
น้ำนมแม่จึงเป็นสิ่งมหัศจรรย์ที่จะสร้างตามการดูดของลูกค่ะ และลูกจะมีสัญชาตญาณในการไซ้หาเต้านม และดูดนมอยู่แล้ว ขอเพียงแต่ให้โอกาสลูกได้อยู่กับแม่โดยไม่มีอะไรมารบกวน เพื่อแม่ลูกได้ทำความรู้จักกัน ให้ลูกค่อย ๆ เรียนรู้การดูดนมแม่ แม่ค่อย ๆ เรียนรู้การอุ้มลูกขึ้นดูดนม
เมื่อขบวนการเหล่านี้เป็นไปตามธรรมชาติโดยไม่สะดุด คือลูกได้ดูดนมแม่โดยเร็วที่สุดหลังคลอด ลูกได้ดูดนมแม่บ่อย ๆ ตามต้องการ และดูดได้อย่างถูกต้อง เมื่อนั้นการให้นมแม่ก็จะเป็นไปอย่างราบรื่นค่ะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
ฉบับที่ 341 เดือน มิถุนายน 2554
