อึ อึ๊ ไม่ออก แม่จ๋าช่วยด้วย (Mother&Care)
เรื่อง : แม่ออมจัง
ถ่ายอุจจาระน้อยกว่า 3 ครั้งใน 1 สัปดาห์ หรืออาจถ่ายทุกวันแต่ต้องแบ่งมาก...อุจจาระแข็งเป็นก้อนเล็ก ๆ คล้ายลูกกระสุนปืนอัดลมหรือก้อนใหญ่ ๆ...มีอาการเจ็บปวดมากเวลาเบ่งถ่าย และบางครั้งมีเลือดติดออกมาด้วย...
หากแต่ละอาการที่เอ่ยมา เป็นอาการของลูกน้อยที่คุณแม่พบ แบบนี้เข้าข่ายอาการท้องผูกแน่ ๆ และหากปล่อยให้เกิดขึ้นเป็นประจำ ย่อมส่งผลเสียต่อสุขภาพกายและจิตใจของลูกและตัวคุณแม่เอง เรามาดูต้นเหตุ และหนทางการแก้ไขเรื่องท้องผูกกันค่ะ
ต้นเหตุ...ทำท้องผูก
เด็กแต่ละคน อาจมีอาการท้องผูกได้ทุกช่วงวัย แต่โดยมาก คือเด็กวัยซน วัยอนุบาล มีสาเหตุแตกต่างกันไปแต่ละคน เกิดได้จากปัจจัยหลายอย่างร่วมกัน เช่น
ถูกฝึกให้ขับถ่ายเร็วเกินไป แต่เขายังไม่พร้อมที่จะขับถ่ายเอง ไม่กินผักและผลไม้ ที่พบบ่อยในวัยซนคือ ห่วงเล่นและกลั้นอุจจาระติดเป็นนิสัย เป็นต้นนอกจากนี้ ต้นเหตุของอาการอาจเกิดจากโรคร้ายแรง เช่น โรคลำไส้ใหญ่ส่วนปลายไม่มีปมประสาท โรคไขสันหลัง โรคต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย เป็นต้น แต่ก็เป็นเพียงส่วนน้อยเท่านั้น
ทางแก้ เมื่อลูกท้องผูก
ลองหาสาเหตุอาการท้องผูกของลูกให้พบค่ะ ว่าเกิดจากสาเหตุไหน แล้วค่อยแก้ไข รักษาตามสาเหตุนั้น ๆ เช่น
ให้ลูกดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อให้ขับถ่ายได้สะดวก เพิ่มออกซิเจนให้เซลล์ผิวหนัง ดีต่อผิวของลูกค่ะ ฝึกให้ลูกมีเวลานั่งถ่ายประมาณ 10-15 นาที ในช่วงหลังมื้ออาหารเสร็จสักพัก เพราะหลังจากกินอาหารจะมีการกระตุ้นให้ลำไส้ใหญ่บีบตัว ช่วยให้ก้อนอุจจาระ เคลื่อนผ่านออกมาง่ายขึ้น เวลานั่งถ่ายไม่ควรให้ลูกเล่นหรือทำกิจกรรมอื่น ๆ ไปด้วย เพราะลูกจะไม่ตั้งหรือพยายามนั่งขับถ่าย พาลูกเข้าห้องน้ำเป็นเวลา เพื่อให้เคยชินกับการขับถ่าย รวมถึงการออกกำลังกายด้วย กล่าวชมเชยหรือให้รางวัลเล็ก ๆ น้อย ๆ ให้ลูกมีความตั้งใจที่จะขับถ่ายให้สม่ำเสมอต่อไปท้องผูกกับยาถ่าย
หากปัญหาเรื่องการขับถ่ายของลูกยังเกิดขึ้น แม้คุณแม่จะทำตามวิธีที่กล่าวมา อาจจำเป็นต้องให้ยาเป็นตัวช่วย เช่น วิธีการเหน็บหรือสวนยาที่รูทวาร เพื่อจะให้ตัวยากระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ ซึ่งให้เกิดอาการเจ็บปวดที่รูทวารมากขึ้น หรืออาจจำเป็นต้องให้ลูกกินยากลุ่มที่มีฤทธิ์ทำให้อุจจาระนิ่ม เพื่อให้ง่ายต่อการขับถ่าย ถ่ายสะดวกขึ้น (อาจต้องให้ยานาน 3-6 เดือน ควรปรึกษาคุณหมอก่อน) หรือจนกว่าก้อนอุจจาระจะมีขนาดเล็กลง
คุณแม่จึงไม่ควรปล่อยให้ลูกมีอาการท้องผูกเป็นเวลานาน เพราะเป็นสัญญาณบอกถึงปัญหาเรื่องสุขภาพ ท้องผูกเรื้อรัง ฉะนั้น เรื่องสุขภาพของลูก หากคุณแม่ไม่มั่นใจในข้อมูล โดยเฉพาะกับการใช้ยา ควรขอคำแนะนำหรือปรึกษาคุณหมอถึงข้อดี-ข้อด้อย ประกอบการตัดสินใจค่ะ
กินถูกวิธี ขับถ่ายสบาย
จานอาหารของลูกควรแบ่งเป็น 2 ส่วน คือ ผักผลไม้ที่มีไฟเบอร์มาก อีกส่วนหนึ่งให้เน้นคาร์โบไฮเดรตและโปรตีน โปรตีนโมเลกุลเล็กที่ย่อยและดูดซึมได้ง่าย เช่น ปลานึ่ง ย่าง หรือต้ม จะช่วยให้ระบบขับถ่ายของลูกดีขึ้น เลือกกินผักและผลไม้ให้ถูกวิธี คือ กินหลากหลายชนิด เพราะแต่ละชนิดมีวิตามินเกลือแร่แตกต่างกัน และมีประโยชน์ต่อร่างกายในด้านต่าง ๆ การปลูกฝังให้ลูกกินผักผลไม้ ต้องใช้เวลาและความอดทนอาจค่อย ๆ เลือกผัก ผลไม้สัก 1-2 ชนิดที่ลูกชอบหรือเลือกกินสร้างให้เป็นฮีโร่ในดวงใจก่อน จากนั้นค่อย ๆ เพิ่มชนิดขึ้น และคุณพ่อคุณแม่เองก็ต้องเป็นตัวอย่างเรื่องกินที่ดีให้กับลูกนอกจากนี้ ปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ลูกมีปัญหาเรื่องการขับถ่ายก็คือห้องน้ำ เพราะลูกเจอกับสภาพห้องน้ำที่สกปรก จึงอั้นอุจจาระหรือปัสสาวะไว้ ดังนั้น คุณแม่ควรต้องสังเกตพฤติกรรมและดูแลเรื่องห้องน้ำให้สะอาด ไม่ว่าทั้งที่บ้าน หรือโรงเรียน ก็จะช่วยลดปัญหาเรื่องการอั้นอุจจาระได้ ซึ่งเหมือนเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่ก็ส่งผลต่อนิสัยการขับถ่าย และสุขภาพอนามัยที่ดีของลูกไปจนโตค่ะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
Vol.9 No.107 พฤศจิกายน 2556
