สอนอะไรให้ลูกดี ก่อนวัย 3 ขวบ (M&C แม่และเด็ก)
เคยได้ยินคำว่า "รอให้ถึงอนุบาลก็สายเกินไปแล้ว" ไหมคะ การเลี้ยงลูกในวัยนี้ มีความสำคัญมาก เพราะมีการศึกษาพบว่า ความสามารถและอุปนิสัยของคนนั้น ส่วนใหญ่จะก่อรูปเรียบร้อยระหว่างอายุ 0-3 ขวบ หากพ้นจากวัยนี้ไปแล้วการปูพื้นฐานการเรียนรู้หลาย ๆ อย่างก็อาจฝึกได้ยากขึ้นกว่าเดิมมาก ๆ ค่ะ
ช่วยเหลือตนเอง
เจ้าตัวเล็กในวัยนี้ สิ่งที่ควรเริ่มฝึกเป็นอันดับแรก ก็ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอะไรหรอกค่ะ นั่นก็คือ เรื่องการช่วยเหลือตนเอง เช่น ใส่หรือถอดเสื้อผ้าได้เอง รู้จักเก็บเสื้อผ้าใส่ตระกร้าผ้า หม่ำข้าวได้เอง และรู้จักเก็บของเล่นทุก ๆ ครั้งโดยที่คุณแม่ไม่ต้องบอก รวมทั้งอื่น ๆ อีกมากมายค่ะ คุณแม่ลองค่อย ๆ คิดเรื่องไหนที่ควรฝึกให้ลูกน้อยรู้จักช่วยตนเองให้ได้มากที่สุดก่อนจะถึงวัยที่เค้าต้องเข้าเรียน
ประสาทมือ
พัฒนาการของเด็กจะเริ่มต้นที่ประสาทหู โดยนิ้วมือจะเป็นส่วนช้าที่สุดในการพัฒนาของมนุษย์เราค่ะ ดังนั้น ก่อนที่หนูน้อยจะเข้าโรงเรียนประสาทสัมผัสต่าง ๆ ทั้ง หู ตา และมือ จะต้องได้รับการพัฒนาให้แข็งแรง สมองจึงจะพัฒนาตามไปด้วย อุปกรณ์ที่ช่วยพัฒนาประสาทมือให้แข็งแรงก็คือของเล่นค่ะ ซึ่งเป็นสิ่งที่เด็ก ๆ สนใจอยู่แล้ว เมื่อเด็กได้สัมผัสของเล่นทั้งสองมือ สมองทั้งสองซีกก็จะได้รับการพัฒนาไปด้วย
นอกจากนี้ คุณพ่อคุณแม่ยังต้องเตรียมเรื่องการสอนเจ้าตัวเล็กให้รู้จักคำศัพท์ที่ใช้เรียกสิ่งของ รูปร่าง ขนาด จำนวน ตำแหน่ง และทิศทาง หรือจะฝึกประสาทตากับมือให้สัมพันธ์กัน ด้วยการปั้นแป้งเป็นรูปทรงง่าย ๆ ตลอดจนการระบายสีให้ได้น้ำหนักและอยู่ในกรอบ ซึ่งก็ถือเป็นพื้นฐานทางด้านการเขียนต่อไปในอนาคตอีกด้วยค่ะ รวมทั้งการต่อบล็อก เลโก้ ก็จะช่วยเสริมสร้างจินตนาการอีกทางหนึ่ง
สมาธิต้องไม่สั้น
ลองหากิจกรรมสุดโปรดทำร่วมกันกับลูกดูค่ะ อาจจะเป็นการร้องเพลง ก็เริ่มจากเพลงที่มีทำนอง จังหวะ และภาษาง่าย ๆ รวมทั้งการอ่านหนังสือนิทานให้ลูกฟังบ่อย ๆ เวลาไหนก็ได้ ก็ถือเป็นการเสริมทักษะการฟัง และความเข้าใจเรื่องราว และที่สำคัญเลย เป็นการฝึกในเรื่องของสมาธิให้ลูกในการเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดีต่อไปในอนาคตค่ะ
การเข้าสังคม
การอยู่ร่วมกับคนอื่น ๆ ในสังคมก็ต้องฝึกเช่นกันค่ะ เพื่อเป็นการช่วยเตรียมภูมิต้านทาน ให้เจ้าตัวเล็กพร้อมเผชิญโลกกว้างที่กำลังจะเข้าไปสัมผัส รวมทั้งฝึกฝนพฤติกรรมที่ดี ๆ ของเด็กที่ต้องมีเพื่อเข้าสู่สังคมของโรงเรียน เช่น การรู้จักการแบ่งปัน การรู้จักระเบียบวินัย การเข้าแถว หรือการรู้จักดูซ้ายดูขวาทุก ๆ ครั้ง ก่อนข้ามถนน เป็นต้นค่ะ
ลดนิสัยเอาแต่ใจ
สิ่งที่หนักใจมากที่สุดของพ่อแม่ที่มีลูกในช่วงวัยนี้ ก็คือนิสัยเอาแต่ใจตัวเอง ซึ่งคุณพ่อคุณแม่ต้องจัดการแก้ไข ปรับเปลี่ยนแบบค่อยเป็นค่อยไป เริ่มอย่างง่าย ๆ คุณพ่อคุณแม่หรือผู้หลักผู้ใหญ่ภายในบ้าน เช่น ปู่ย่าตายายที่มักโอ๋เด็ก คิดว่าหลานยังเล็ก ไม่เป็นไร ปล่อยไปก่อน เดี๋ยวเข้าโรงเรียนแล้ว ค่อยมาฝึก ซึ่งการทำแบบนี้จะยิ่งทำให้นิสัยเอาแต่ใจติดเป็นความเคยชิน เมื่อโตขึ้นก็จะแก้ไขยากมาก ๆ ค่ะ ดังนั้น การเลี้ยงเด็กต้องเป็นไปในทิศทางเดียวกันทั้งบ้านจึงจะถูกต้องค่ะ
ความรับผิดชอบ
การพัฒนาเด็กในวัยนี้ คือการปลูกฝังนิสัยที่ดีงามต่าง ๆ และแก้ไขนิสัยที่ไม่ดี เด็กวัยนี้รักที่จะเรียนรู้และทดลองลงมือทำ อีกทั้งยังมีความยึดมั่นในคุณพ่อคุณแม่อยู่ ดังนั้น จึงเหมาะที่จะสอนให้เด็กรับผิดชอบหน้าที่บางอย่างได้ดี
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
ปีที่ 35 ฉบับที่ 478 ธันวาคม 2555
