จุดเริ่มต้นของนมแม่ (Mother & Care)
หลายท่านอาจจะรู้สึกว่าทำไมต้องบอกกล่าวเรื่องนมแม่บ่อยๆ นั่นเป็นเพราะนมแม่เป็นอาหารมหัศจรรย์สำหรับลูกน้อย ในเมื่อนมแม่เป็นอาหารที่ดีที่สุดสำหรับลูก และนมแม่ก็กลั่นมาจากเลือดในร่างกายแม่ ดังนั้น อาหารที่แม่รับประทานเข้าไปย่อมแปรเปลี่ยนเป็นน้ำนม เราจึงต้องให้ความสำคัญกับอาหารสำหรับคุณแม่กันอย่างเต็มที่
มารู้จักกระบวนการสร้างน้ำนมกันก่อน
เมื่อเริ่มตั้งครรภ์ได้ 8 สัปดาห์ เต้านมจะเริ่มมีการเปลี่ยนแปลง คือ ที่ลานหัวนมจะใหญ่และสีเข้มขึ้น หัวนมอาจจะตั้งขึ้น เต้านมแข็งและตึง จากนั้นจะค่อยๆ ขยายขนาดออก ซึ่งเต้านมใหญ่หรือเล็กนั้นขึ้นอยู่กับไขมันในเต้านม ฉะนั้นจึงไม่เกี่ยวกับการมีน้ำนมว่าจะมีปริมาณมากหรือน้อย ซึ่งขึ้นอยู่กับจำนวนต่อมน้ำนมภายในเต้านมมากกว่า
เมื่อตั้งครรภ์ในช่วง 2-3 เดือนสุดท้ายก่อนครบกำหนดการคลอดฮอร์โมนโปแลคตินจะมีระดับสูงขึ้น ซึ่งฮอร์โมนตัวนี้เป็นตัวการสำคัญในการผลิตน้ำนม แต่ไม่เกี่ยวกับการไหลของน้ำนม ซึ่งน้ำนมจะไหลออกมาได้ดีต้องมีขึ้นร่วมกับการดูดของลูกน้อย ซึ่งเราจะเรียกว่า Reflex 5 อย่าง
Reflex 3 อย่างจากลูก
1. ลูกอ้าปากหาหัวนม (searching)
2. ลูกดูด (sucking)
3. ลูกกลืนน้ำนม (swallowing)
Reflex 2 อย่างจากแม่
4. Prolactin reflex (เป็น reflex จากร่างกาย) ยิ่งลูกดูดมาก ร่างกายก็จะหลั่งโปรแลคตินมาก ทำให้มีการผลิตน้ำนมมากขึ้น
5. Oxytocin reflex (เป็น reflex จากจิตใจแม่) ถ้าแม่มีอารมณ์ดี ไม่เครียด จะยิ่งทำให้การไหลของน้ำนมเป็นไปด้วยดี
เมื่อลูกดูดนมจากเต้านมจะเกิดผลดังนี้
1. ทำให้ร่างกายหลั่งโปรแลคตินเพิ่มขึ้น
2. มีการหลั่งออซิโทซินจากต่อมพิทูอิทารี ซึ่งมีผลทำให้น้ำนมเคลื่อนที่จากถุงน้ำนมมายังท่อน้ำนมแล้วมาที่ลานหัวนม จากนั้นน้ำนมก็จะไหลเข้าปากลูก และฮอร์โมนนี้ทำให้มดลูกหดตัว ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วอีกทางหนึ่งด้วยค่ะ
ดังนั้น ยิ่งให้ลูกดูดนมแม่มากเพียงพอต่อความต้องการของลูกเท่าไหร่ น้ำนมแม่ก็จะถูกผลิตออกมาเรื่อยๆ อย่างสม่ำเสมอ และเพียงพอต่อความต้องการของลูก ทั้งนี้ คุณแม่ต้องรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ รวมถึงการทำจิตใจให้ปลอดโปร่ง ไม่มีความเครียด เพื่อส่งเสริมการหลั่งน้ำนมให้ดียิ่งขึ้น
อาหารที่เชื่อว่ามีสรรพคุณในการเพิ่มน้ำนมนั้นเป็นอาหารที่มีรสร้อน เมื่อรับประทานเข้าไปแล้วจะทำให้ร่างกายอบอุ่น เลือดไหลเวียนดีขึ้น ทำให้น้ำนมมากขึ้นตาม เช่น หัวปลี, ใบกะเพรา, กุยช่าย, กานพลู, มะละกอสุก, ขิง, ใบแมงลัก พืชผักชนิดต่างๆ ที่กล่าวมา สังเกตให้ดีๆ จะเห็นว่า พืชผักที่คนโบราณบอกให้รับประทานเพื่อเรียกน้ำนมนั้น ส่วนใหญ่มีฤทธิ์ให้ความร้อนแก่ร่างกาย ช่วยให้เลือดหมุนเวียนได้ดี ช่วยขับลมในกระเพาะ ช่วยทำให้ระบบการย่อยอาหารเป็นไปอย่างปกติ และประกอบไปด้วยแร่ธาตุที่สำคัญอย่างแคลเซียม ธาตุเหล็ก ฟอสฟอรัส แต่คุณแม่ก็ต้องรับประทานอาหารชนิดต่างๆ ให้ครบทุกหมวดหมู่ รวมถึงผลไม้ เพื่อให้ระบบการย่อยทำงานให้เป็นปกติ
ส่วนการดื่มน้ำอุ่น ก็เป็นสิ่งที่คุณแม่ให้นมลูกทุกท่านต้องหมั่นดื่มบ่อยๆ ทั้งวัน โดยเฉพาะช่วงต้นของการให้นมลูก เป็นการเรียกน้ำนมได้ดีอีกทางหนึ่ง และที่ต้องย้ำอีกครั้งคือ ต้องให้ลูกดูดนมจากอกคุณแม่อย่างสม่ำเสมอและพอเพียงตามที่ลูกต้องการ ถ้าเกิดอาการคัด หัวนมแข็งก็ต้องบีบให้น้ำนมไหลออกบ้างก่อนให้ลูกดูด ไม่เช่นนั้น ลูกดูดไม่ออก พาลจะไม่ยอมดูดนมแม่ในครั้งต่อไป
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
