จุลินทรีย์ Lactobacillus Rhamnosus GG หรือ "LGG" มีผลวิจัยออกมายืนยันแล้วว่าสามารถช่วยลดการเจ็บป่วยโรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนในเด็กได้ สำหรับคุณพ่อคุณแม่คนไหนที่กำลังกังวลเพราะลูกน้อยเจ็บป่วยเกี่ยวกับโรคติดเชื้อทางเดินหายใจบ่อย ๆ ลองมาศึกษาข้อมูลต่อไปนี้กันเลย...
โรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน ได้แก่ หวัด น้ำมูกไหล ไอ หูชั้นกลางอักเสบ เป็นโรคที่บั่นทอนสุขภาพของเด็ก ๆ มาก ประมาณว่าทารกและเด็กอายุน้อยกว่า 6 ปี พ่อแม่ต้องทำงาน จำเป็นต้องนำลูกไปฝากเลี้ยงที่สถานรับเลี้ยงเด็ก โตขึ้นมาหน่อยก็ไปโรงเรียนอนุบาล จะพบว่าไม่สบายบ่อย ๆ รวม ๆ แล้วอย่างน้อยประมาณ 6-7 ครั้งต่อคนต่อปี กว่าจะแข็งแรง ป่วยน้อยลงก็อนุบาล 3 หรืออายุประมาณ 6 ปี จึงมักพูดกันว่า สถานเลี้ยงเด็กกลางวัน โรงเรียนอนุบาลเป็นแหล่งแพร่เชื้อที่เด็ก ๆ ไปแบ่งปันเชื้อโรคกัน เด็กที่เลี้ยงเองที่บ้าน มักไม่เจ็บป่วยบ่อยนัก เพราะเขามีความต้านทานต่อเชื้อของคนในครอบครัว
นอกจากนั้น แต่ละครอบครัวมีเชื้อหลากหลายอยู่แล้ว เมื่อเด็กมาอยู่รวมกันหลาย ๆ คนมักรับเชื้อจากเพื่อนซึ่งเขาไม่มีภูมิคุ้มกัน แม้ว่าจะได้รับวัคซีนที่มีอยู่ในปัจจุบันก็ไม่สามารถป้องกันครอบคลุมได้ทั่วถึงโดยเฉพาะเชื้อไวรัสมีเป็นร้อยชนิด เมื่อได้รับเชื้อไข้ขึ้น น้ำมูกไหล ไอ ต้องไปหาแพทย์ ซึ่งมักจะได้ยาฆ่าเชื้อและยาบำบัดอาการต่าง ๆ พอหายไปโรงเรียนก็ได้รับเชื้อใหม่ที่ตนเองไม่มีภูมิอีก เจ็บป่วยแทบทุกเดือน ทุกครั้งที่มีการเจ็บป่วย ไอ อาเจียน กินอาหารได้น้อยลง ส่งผลให้ขาดอาหารเฉียบพลัน นอนน้อย งอแง ย่อมส่งผลกระทบต่อสุขภาพ การเติบโตอาจหยุดชะงักเป็นระยะ ๆ ถ้าเป็นรุนแรงเกิดปอดบวม ถูกซ้ำเติมด้วยเชื้อดื้อยา ต้องเข้านอนรักษาในโรงพยาบาล เกิดการสูญเสียค่าใช้จ่ายปีละมาก ๆ พ่อแม่ต้องวิตกกังวล บางคนไม่ให้ลูกไปโรงเรียนเป็นเดือน ๆ เด็กขาดโอกาสการเรียนรู้ นับเป็นปัญหาสาธารณสุขระดับต้น ๆ
ทั้งนี้ได้มีความพยายามลดความถี่และความรุนแรงของกลุ่มอาการติดเชื้อทางเดินหายใจในเด็กอนุบาล ด้วยการปรับปรุงสิ่งแวดล้อม ล้างมือ ใส่หน้ากากอนามัย ให้เด็กกินอาหารเด็กตามวัยที่เหมาะสม ให้ฉีดวัคซีนป้องกันไวรัสไข้หวัดใหญ่ แบคทีเรีย (Invasive Pneumococcal Disease, IPD) แต่ยังควบคุมไม่ได้ดีเท่าที่ควรเหมือนกันทั่วโลก
ในยุคของโพรไบโอติกได้มีการนำจุลินทรีย์ที่รู้ว่ามีคุณสมบัติกระตุ้นภูมิคุ้มกันได้ดี มาใช้ในการป้องกันการติดเชื้อในทางเดินหายใจ Lactobacillus rhamnosus GG (L.GG) เป็นสายพันธุ์หนึ่งที่ได้มีการนำไปเสริมในนม สำหรับเด็กวัยก่อนเรียน กลไกการทำงานของจุลินทรีย์ที่ให้โดยการกินแล้วส่งผลให้การป้องกันที่ทางเดินหายใจนั้น มีข้อมูลที่แสดงให้เห็นว่าโพรไบโอติก L.GG ที่เกาะผิวเยื่อบุลำไส้ กระตุ้นเซลล์เนื้อเยื่อน้ำเหลืองใต้เยื่อบุลำไส้ซึ่งเคลื่อนตัวเข้ากระแสเลือดไปที่อวัยวะต่าง ๆ และทำการควบคุมสั่งให้เซลล์บริเวณนั้นสร้างภูมิคุ้มกันเฉพาะที่ เช่น ที่เยื่อบุทางเดินหายใจส่วนบนสร้างความต้านทานป้องกันไม่ให้เชื้อรุกล้ำเข้าที่เยื่อบุทางเดินหายใจส่วนบน และยังกระตุ้นให้เม็ดเลือดขาวทำหน้าที่ในการกำจัดเชื้อได้ดีขึ้น
Shan Liu และคณะ พ.ศ. 2556 ได้ติดตามผลรวบรวมวิเคราะห์การศึกษา 4 ชิ้น การศึกษามีเด็กทั้งหมด 1,805 คน โดยเก็บข้อมูลการเจ็บป่วยในเด็กที่ได้รับ L.GG อย่างน้อย 3 เดือน เปรียบเทียบกับเด็กที่ไม่ได้รับ พบว่า กลุ่มเด็กที่อายุ 1 ปีขึ้นไปได้ L.GG เป็นโรคหูชั้นกลางอักเสบลดลง 5-10% โรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนลดลง การใช้ยาฆ่าเชื้อก็ลดลงมากกว่าเด็กลุ่มที่ไม่ได้รับ L.GG ผู้รายงานสรุปว่า จุลินทรีย์ L.GG มีศักยภาพในการลดการเกิดโรคหูชั้นกลางอักเสบ การติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนและอัตราการใช้ยาฆ่าเชื้อลงได้
เรียบเรียงโดย ศ. เกียรติคุณ พญ. วันดี วราวิทย์
